Botulinoterapia

Botulinoterapia, czyli leczenie toksyną botulinową (znaną szerzej jako botoks), to bezpieczna i skuteczna metoda stosowana zarówno w medycynie estetycznej, jak i w leczeniu wielu schorzeń neurologicznych, ortopedycznych czy urologicznych. Choć kojarzona głównie z wygładzaniem zmarszczek, jej zastosowania są znacznie szersze i często mają ogromne znaczenie terapeutyczne.

Czym jest toksyna botulinowa?
Toksyna botulinowa to naturalna substancja produkowana przez bakterie Clostridium botulinum. W dużych ilościach może być niebezpieczna, ale w kontrolowanych dawkach jest szeroko stosowana w medycynie. Działa poprzez blokowanie przekazywania impulsów nerwowych do mięśni, co powoduje ich czasowe rozluźnienie.

Na czym polega botulinoterapia?
Zabieg polega na wstrzyknięciu toksyny botulinowej do wybranych mięśni lub gruczołów. Działa ona miejscowo – hamuje uwalnianie acetylocholiny, neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za skurcze mięśni i aktywność gruczołów potowych.

Efekt działania pojawia się zwykle po 2–7 dniach, a maksymalny rezultat widoczny jest po około 2 tygodniach. Działanie utrzymuje się od 3 do 6 miesięcy, po czym zabieg można powtórzyć.

Zastosowania botulinoterapii
Medycyna estetyczna
Wygładzanie zmarszczek mimicznych (czoło, okolice oczu – „kurze łapki”, bruzdy między brwiami)

Modelowanie owalu twarzy (np. redukcja masywności mięśni żwaczy)

Leczenie nadpotliwości (pachy, dłonie, stopy)

Neurologia
Leczenie dystonii (np. kręcz karku)

Leczenie spastyczności mięśni (np. po udarze mózgu, w mózgowym porażeniu dziecięcym)

Migrena przewlekła

Drżenie samoistne, tiki

Urologia
Nadreaktywny pęcherz moczowy

Nietrzymanie moczu (u osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego)

Oftalmologia
Zez

Kurcz powiek

Stomatologia
Bruksizm (zgrzytanie zębami)

Bóle mięśniowo-stawowe w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego

Przebieg zabiegu
Botulinoterapia jest zabiegiem małoinwazyjnym, wykonywanym w warunkach ambulatoryjnych. Nie wymaga znieczulenia ogólnego – zwykle wystarcza miejscowe chłodzenie lub krem znieczulający.

Zabieg trwa zazwyczaj kilkanaście minut. Po jego wykonaniu pacjent może wrócić do codziennych aktywności, jednak zaleca się przez kilka godzin unikać:

masowania okolicy iniekcji,

intensywnego wysiłku fizycznego,

pochylania głowy w dół (np. przy wiązaniu butów).

Przeciwwskazania do botulinoterapii
ciąża i karmienie piersią,

infekcje w miejscu planowanego wstrzyknięcia,

choroby układu nerwowo-mięśniowego (np. miastenia gravis),

uczulenie na składniki preparatu,

zaburzenia krzepnięcia krwi (przy iniekcjach głębokich).

Możliwe działania niepożądane
Choć botulinoterapia jest uznawana za bezpieczną, mogą wystąpić łagodne objawy niepożądane:

miejscowe zasinienie lub obrzęk,

bóle głowy,

przejściowe osłabienie siły mięśniowej,

opadnięcie powieki lub brwi (rzadko, ustępuje samoistnie).

Poważne powikłania są bardzo rzadkie, zwłaszcza przy prawidłowym wykonaniu zabiegu przez wykwalifikowanego lekarza.

Botulinoterapia to skuteczna i bezpieczna metoda leczenia, która znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Choć kojarzona jest głównie z zabiegami estetycznymi, jej terapeutyczne wykorzystanie przynosi ulgę pacjentom cierpiącym na przewlekłe bóle, spastyczność czy nietrzymanie moczu. Dzięki niewielkiej inwazyjności i krótkim czasie rekonwalescencji, botulinoterapia zyskuje coraz większe uznanie zarówno wśród lekarzy, jak i pacjentów.