Zęby mądrości - czy są potrzebne? Kiedy należy je usunąć?
Tags
zęby ósemki mądrości
Zębami mądrości nazywa się zęby, które wyrastają z tyłu dziąseł, są one ostatnimi zębami jakie wychodzą u człowieka. Większość ludzi ma 4 takie zęby. Wychodzą one w wieku kilkunastu, do dwudziestu lat. Do tego czasu pozostałe 28 dorosłych zębów jest już zazwyczaj na swoim miejscu, więc w jamie ustnej nie zawsze jest wystarczająco dużo miejsca, aby zęby mądrości mogły prawidłowo wyrosnąć. Kiedy należy usunąć takie zęby? Czy są w ogóle potrzebne?

Czym jest własciwie ząb mądrości? Skąd ta nazwa?

Zęby te wyrastają najczęściej w wieku dojrzałym, stąd ich nazwa. Pod nazwą zębów mądrości (inaczej nazywanymi też ósemkami) definiuje się trzecie zęby trzonowe u ludzi. Tak jak już wspomniano człowiek ma cztery takie zęby, po dwa w szczęce i dwa w żuchwie. Okres ich wychodzenia jest wyjątkowo indywidualny – przypada między 17, a 21 rokiem życia, u niektórych trwa nawet do 40-tki. Niestety towarzyszy temu nierzadko ból, dodatkowo nie zawsze wyrzynają się całkowicie, często rosną pod złym kątem. Są uważane za narząd szczątkowy u człowieka, tak naprawdę nie są nam w ogóle potrzebne, a dodatkowo często generują problemy. Przy nieprawidłowym wyrzynaniu potrafią wykrzywić inne zęby, aby mieć miejsce na wyrośnięcie. Są bardziej narażone na próchnicę, ze względu na ich położenie i co za i tym idzie trudny dostęp. Dodatkowo biorą niewielki udział w rozdrabnianiu jedzenia, są najcześniej umiejscowione pod całkiem innym kątem, niż całe uzębienie. Z uwagi na to kiedyś zawsze zalecano ich usuwanie, teraz odchodzi się od tych praktyk na taką skalę.

Kiedy należy usunąć takiego zęba?


Przy wyrzynaniu ósemek najczęśniej odczuwamy silny ból i dyskomfort. Zawsze warto zasięgność opinii lekarza dentysty, aby sprawdził czy ząb wychodzi pod dobrym kątem. Jeżeli decyzją lekarza konieczne będzie usunięcie zęba lub zębów mądrości, po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego będzie on mogł ocenić dokładnie ich położenie. Podobnie jak w przypadku wszelkich problemów z zębami, ważne jest, aby jak najszybciej udać się do dentysty, a nie czekać na regularne przeglądy stomatologiczne. Zaznaczmy, że zęby mądrości zazwyczaj nie muszą być usuwane, jeśli wyrosły, ale nie powodują żadnych problemów. Nie ma udowodnionych korzyści z takiego zabiegu, a wiąże się on z ryzykiem powikłań.

Najczęstszymi wskazaniami do usunięcia zębów mądrości są:

  • stan zapalny tkanek i ból z tym związany
  • usytuowanie zębów, ktore prowadzi do próchnicy, która może przejść na zęby sąsiednie
  • nieprawidłowy kierunek wyrzynania co prowadzi do stłoczenia pozostałych zębów w łuku

Zdarza się, że zęby mądrości, które uległy wypadnięciu lub nie przebiły się w pełni przez powierzchnię dziąsła, mogą powodować problemy stomatologiczne. Żywność i bakterie mogą zostać uwięzione wokół krawędzi tych zębów, powodując gromadzenie się płytki nazębnej, co może prowadzić do:

  • próchnicy zębów
  • choroby dziąseł (zwanej również zapaleniem dziąseł lub chorobą przyzębia)
  • zapalenia okołowierzchołkowego - gdy płytka nazębna powoduje zakażenie tkanki miękkiej otaczającej ząb
  • cellulitis - zakażenie bakteryjne policzka, języka lub gardła
  • ropienia - gromadzenia się ropy w zębach mądrości lub otaczających je tkankach w wyniku zakażenia bakteryjnego
  • torbieli - bardzo rzadko w zębie mądrości, który nie przeciął dziąsła, powstaje torbiel (obrzęk wypełniony płynem)

Wiele z tych problemów można leczyć antybiotykami i antyseptycznym płynem do płukania ust. Usunięcie zębów mądrości jest zwykle zalecane, gdy inne metody leczenia nie przyniosły rezultatu.


Przed zabiegiem


Zawsze konieczna jest indywidualna diagnostyka. Lekarz przed ekstrakcją powinien zlecić wykonanie RTG Panoramicznego, przylegającego, a nawet czasami Stożkowej Tomografii Komputerowej. Zdarza się także konieczność wykonania badań krwi, aby określić poziom jej krzepnięcia. Wszystko w celu uniknięcia lub zminimalizowania powikłań jakie mogą wystapić w trakcie zabiegu lub po nim.


Jak wygląda zabieg usunięcia takich zębów?


Twój dentysta podejmie decyzje czy jest w stanie sam usunąć takiego zęba, czy jest wymagana wizyta w gabinecie chirurgiczym, czasami leczenie szpitalne i znieczulenie ogólne.  Przed zabiegiem zwykle zostanie Ci wyjaśniona procedura i możesz zostać poproszony o podpisanie formularza zgody. Zazwyczaj otrzymasz zastrzyk znieczulający miejscowo, aby znieczulić obszar wokół zęba. Tuż przed usunięciem zęba poczujesz pewien nacisk, ponieważ dentysta lub chirurg stomatologiczny musi poszerzyć zębodół poprzez kołysanie zęba w przód i w tył. Czasami konieczne jest niewielkie nacięcie dziąsła, a ząb może wymagać pocięcia na mniejsze kawałki przed jego usunięciem. Po chirurgicznym usunięciu rana jest zszywana, ale nie zawsze. Usunięcie zęba mądrości trwa od kilku minut do 20 minut, a czasem nawet dłużej. Po ekstrakcji możesz odczuwać obrzęk i dyskomfort, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz jamy ustnej. Niekiedy widoczne jest również lekkie zasinienie. Jest to zwykle gorsze przez pierwsze 3 dni, ale może trwać do 2 tygodni.
Zdarza się że usuwa się zawiązkę zęba, czyli przeprowadza tzw. Germektomie. Robi się to wtedy, gdy nie ma formy korzeniowej zęba, a powodem takiego rodzaju zabiegu jest brak miejsca dla wyrzynającego się zęba w łuku żuchowym. Wyrywanie ósemek ze szczęki jest mniej skomplikowanym zabiegiem. Najczęśniej tego typu ekstrakcje są dużo łatwiej gojącymi się i mniej inwazyjnymi.
 
Postępowanie po zabiegu


Zębodół zamknie się już w pierwszym tygodniu po ekstrakcji. Warto przez ten czas chłodzić miejsce zabiegu – zewnętrznie - przykładając zimny kompres, lub wewnętrznie – poprzez ssanie kostek lodu. Bezwzględnie trzeba wyrzucić z jadłospisu kofeinę, napoje energetyczne, oraz alkohol -  na czas rekonwalescencji. Nie wolno także palić tytoniu. Logiczne też, że nie warto spożywać twardych produktów spożywczych, oraz tych wymagających żucia. Warto się wstrzymywać z nadmiernym wysiąkiwaniem nosa, ponieważ może to prowadzić do zwiększenia ciśnienia w jamie ustnej.


Powikłania


Jak przy każdym zabiegu, także po usuwaniu tych narządów szczątkowyh mogą występować powikłania. Oczywiście nie dzieje się tak zawsze. Zdjęcie rentgenowskie wykonywane przed ekstrakcją niewątpliwie zmniejszy ryzyko powikłań, bo pozwoli ocenić stopień trudności zabiegu. Najczęstrze powikłania po ekstrakcji ósemek to przedłużone krwawienie, opuchlizna, zapalenie zębodołu, porażenie nerwu zębodołowego dolego, szczękościsk, krwiak, problemy z otwieraniem ust. Niektóre z nich ustępują w ciągu 48 godzin.