Refluks u noworodków - objawy, przyczyny i sposoby leczenia
Tags
refluks pokarm noworodek
Refluks żołądkowo-przełykowy (GER, ang. gastroesophageal reflux) to częsta dolegliwość u noworodków, która polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Choć refluks jest często naturalnym zjawiskiem, które z czasem ustępuje, dla wielu rodziców stanowi powód do niepokoju. W tym artykule omówimy, czym jest refluks u noworodków, jakie są jego objawy, przyczyny oraz jak można go łagodzić.

Czym jest refluks u noworodków?
Refluks u noworodków to proces, w którym pokarm oraz soki żołądkowe cofają się z żołądka do przełyku, a czasem nawet do jamy ustnej. Zjawisko to jest stosunkowo powszechne, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia dziecka. Refluks występuje, ponieważ mięśnie dolnego zwieracza przełyku, które normalnie zapobiegają cofaniu się treści żołądkowej, są jeszcze niedojrzałe i nie działają wystarczająco skutecznie.

Refluks u noworodków może objawiać się na wiele sposobów, a nasilenie objawów może się różnić w zależności od dziecka. Najczęstsze objawy refluksu to:
- Częste ulewki: cofanie się pokarmu z żołądka do jamy ustnej, co prowadzi do ulewania lub wymiotów.
- Rozdrażnienie po karmieniu: dzieci mogą wykazywać oznaki dyskomfortu lub bólu po karmieniu, często płacząc lub odmawiając jedzenia.
- Chrypka lub kaszel: refluks może podrażniać gardło i krtań, co prowadzi do chrypki lub kaszlu.
- Słaby przyrost masy ciała: w przypadkach nasilonego refluksu dziecko może mieć trudności z utrzymaniem wagi, co jest wynikiem częstych wymiotów i problemów z karmieniem.
- Częste czkawki: choć czkawki są powszechne u noworodków, mogą być one częstsze u dzieci z refluksem.
Refluks u noworodków jest zazwyczaj wynikiem niedojrzałości układu pokarmowego. Istnieje jednak kilka czynników, które mogą przyczyniać się do występowania refluksu:
Niedojrzałość zwieracza przełyku: u noworodków mięśnie dolnego zwieracza przełyku nie są jeszcze w pełni rozwinięte, co powoduje, że treść żołądkowa łatwiej cofa się do przełyku.
Pozycja leżąca: noworodki spędzają większość czasu w pozycji leżącej, co sprzyja cofaniu się pokarmu z żołądka do przełyku.
Przejedzenie: przepełnienie żołądka może zwiększać ryzyko refluksu, dlatego ważne jest, aby noworodki były karmione w odpowiednich ilościach i z odpowiednią częstotliwością.
Zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego: u niektórych noworodków mogą występować zaburzenia w zakresie ruchów perystaltycznych przewodu pokarmowego, co może przyczyniać się do refluksu.
W większości przypadków refluks u noworodków nie wymaga specjalistycznego leczenia i ustępuje samoistnie w miarę dojrzewania układu pokarmowego dziecka. Istnieje jednak kilka metod, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów:
- Pozycjonowanie po karmieniu - po karmieniu warto trzymać dziecko w pozycji pionowej przez około 20-30 minut, aby zmniejszyć ryzyko cofania się treści żołądkowej. Unikanie pozycji leżącej bezpośrednio po jedzeniu może pomóc w zminimalizowaniu ulew.
- Mniejsze, częstsze karmienia - karmienie mniejszymi porcjami, ale częściej, może pomóc w uniknięciu przepełnienia żołądka i zmniejszyć ryzyko refluksu.
- Unikanie czynników drażniących - w przypadku karmienia piersią warto zwrócić uwagę na dietę matki, ponieważ niektóre pokarmy mogą wpływać na nasilenie objawów refluksu u dziecka. Warto unikać pikantnych, kwaśnych oraz mocno przyprawionych potraw.
W przypadku dzieci karmionych mieszankami, lekarz może zalecić przejście na specjalne mleko modyfikowane, które jest bardziej zagęszczone i mniej podatne na cofanie się do przełyku.

W przypadkach ciężkiego refluksu, który prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, lekarz może zalecić farmakoterapię, taką jak inhibitory pompy protonowej (IPP) lub leki zmniejszające kwasowość żołądka. Leki te pomagają zmniejszyć podrażnienie przełyku spowodowane przez kwasy żołądkowe.
Chociaż refluks u noworodków jest zazwyczaj niegroźny i samoograniczający, istnieją sytuacje, w których konieczna jest konsultacja z lekarzem:
-Dziecko ma problemy z przybieraniem na wadze.
-Wymioty są bardzo częste, obfite lub zielonkawe.
-Dziecko wykazuje oznaki silnego bólu, dyskomfortu lub nie chce jeść.
-Pojawia się krwawienie (np. wymioty z domieszką krwi lub krwawy stolec).
-Objawy refluksu nie ustępują pomimo zastosowania środków łagodzących.
Refluks u noworodków to powszechna dolegliwość, która zwykle ustępuje samoistnie w miarę dojrzewania układu pokarmowego dziecka. Ważne jest jednak, aby rodzice byli świadomi objawów i stosowali proste metody, które mogą pomóc w łagodzeniu dolegliwości. W przypadkach, gdy refluks jest poważny i powoduje komplikacje zdrowotne, warto skonsultować się z pediatrą, który doradzi odpowiednie leczenie i wsparcie.