Pompa infuzyjna – jej budowa, rodzaje pomp, ich działanie i zastosowanie

Pompa infuzyjna to urządzenie umożliwiające precyzyjne, ciągłe lub cykliczne podawanie leku pacjentowi drogą dożylną. Najczęściej wykorzystywane są w szpitalach, ale także w domach. Urządzenie pozwala dokładnie kontrolować regularność podawania leków oraz wielkość dawki.

Pompa infuzyjna to urządzenie medyczne służące do dokładnego dozowania leku bezpośrednio do krwi pacjenta, w sposób ciągły lub cykliczny. Jest bardzo precyzyjna, łatwa w użyciu i bezpieczna. Dozuje leki nawet w małych objętościach.

Urządzenia te umożliwiają dostosowanie dawki do potrzeb pacjenta, dzięki czemu jest ona często niższa niż w przypadku leczenia lekami doustnymi, co wiąże się z mniejszą liczbą skutków ubocznych. Warto pamiętać, że pompy infuzyjne usprawniają proces leczenia. Ich stosowanie ułatwia również pracę personelu medycznego.

Rodzaje pomp infuzyjnych
Istnieją dwa podstawowe rodzaje pomp infuzyjnych. Są to:

pompy kroplowe, które służą do podawania dużych objętości płynów,
pompy strzykawkowe, które są najczęściej stosowane w medycynie.

W praktyce medycznej stosuje się wiele rodzajów pomp infuzyjnych. Najpopularniejsze są pompy strzykawkowe: dwustrzykawkowe i jednostrzykawkowe. Ich działanie polega na popychaniu z określoną siłą i prędkością tłoka jednorazowych strzykawek, które zawierają określoną dawkę leku. Wszystkie parametry pompy strzykawkowej są sterowane elektronicznie. Zaletą takiej pompy jest również proste oprogramowanie, dzięki czemu można jej używać w domu.

Stosowane są również pompy perystaltyczne (tzw. pompy wężowe) i pompy wolumetryczne. Jest to najbardziej skomplikowany typ urządzenia. Pompy pod wpływem ciśnienia i oporu dostarczają płyn do naczyń krwionośnych pacjenta.

Innym rodzajem pomp infuzyjnych są pompy ambulatoryjne, które charakteryzują się niską wagą. Ponieważ są zasilane bateryjnie, pacjenci mogą poruszać się podczas ich pracy. Stosowane są również pompy elastometryczne, które posiadają zbiornik w postaci balonu kurczącego się w miarę podawania płynu pacjentowi.

Budowa i działanie pompy infuzyjnej
Strzykawkowa pompa infuzyjna składa się z korpusu wraz z układem elektronicznym. Posiada również wyświetlacz umożliwiający podgląd i zmianę parametrów w trakcie infuzji, a także specjalną strzykawkę, tłok z siłownikiem umożliwiającym mechaniczne przesuwanie w nim tłoka oraz silnik, którego prędkość kontrolowana jest przez mikroprocesor.

Pompy kroplowe charakteryzują się tym, że pojemnik z płynem jest umieszczony na zewnątrz pompy i przechodzi przez niego tylko dren. W pompach strzykawkowych strzykawka jest zarówno pojemnikiem, jak i dozownikiem płynu.
Za pomocą pompy infuzyjnej można podawać pacjentowi różne leki w niewielkich ilościach, w kontrolowany i bezpieczny sposób.

Jak działa pompa?
Urządzenie wytwarza ciśnienie na śledzonej przez pacjenta ścieżce podawania leku, przenosząc w ten sposób substancję chemiczną ze środowiska zewnętrznego do organizmu pacjenta.

Korzystanie z pompy infuzyjnej
Pompa infuzyjna umożliwia dokładną kontrolę regularności przyjmowania leków i wielkości dawek. Za pomocą pomp infuzyjnych, pacjentom podawane są takie leki jak:

antybiotyki,
chemioterapeutyki,
środki przeciwbólowe,
insulina,
preparaty stosowane w żywieniu,
preparaty krwiopodobne.

Sprzęt ten wykorzystywany jest głównie w szpitalach, na oddziałach intensywnej terapii, ale także na salach operacyjnych, oddziałach noworodkowych, szpitalnych oddziałach ratunkowych czy w karetkach reanimacyjnych. Jest jednym z podstawowych elementów wyposażenia stanowiska znieczulenia. Znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba dokładnego dawkowania leków: cyklicznego lub ciągłego.

Wybierając pompę infuzyjną, należy zwrócić uwagę na kilka parametrów i kwestii. Kluczowe są: