Kriochirurgia dermatologiczna, czyli wymrażanie zmian skórnych

Kriochirurgia dermatologiczna, znana także jako krioterapia lub wymrażanie, stanowi skuteczną metodę usuwania zmian skórnych bez ryzyka uszkodzenia struktury tkanki skórnej. Współcześnie coraz częściej jest preferowana jako alternatywa dla tradycyjnych procedur chirurgicznych, eliminując potencjalne niedogodności, takie jak konieczność założenia szwów chirurgicznych czy ryzyko infekcji. Technika ta znalazła zastosowanie w medycynie już od stu lat i w ostatnich pięćdziesięciu latach zdobyła znaczące uznanie. Obecnie istnieje szereg wskazań do jej wykorzystania. W przypadku wielu zmian skórnych, wymrażanie stanowi najbardziej efektywny sposób na trwałe ich usunięcie. Jest to również metoda ekonomiczna, skuteczna i bezpieczna.


Czym jest kriochirurgia?

Kriochirurgia dermatologiczna opiera się na zastosowaniu bardzo niskich temperatur do zamrażania zmian chorobowych, takich jak brodawki czy włókniaki. Ten sposób leczenia jest bardziej komfortowy i mniej bolesny dla pacjenta niż tradycyjne metody chirurgicznego usuwania. Najlepsze efekty uzyskuje się na obszarach skóry bez owłosienia. Krioterapia może być również skuteczną opcją dla nawracających zmian. Decyzję o przeprowadzeniu zabiegu kriochirurgii oraz koszty ustala lekarz dermatolog podczas wizyty, a są one zależne od rodzaju, wielkości i liczby zmian. Chociaż kriochirurgia jest powszechnie stosowana w dermatologii, warto zaznaczyć, że znajduje zastosowanie również w onkologii, chirurgii naczyniowej, okulistyce, ginekologii oraz laryngologii. W kontekście kriochirurgii dermatologicznej mówimy o procedurze kontrolowanego, miejscowego zamrażania zmiany skórnej przy użyciu urządzenia działającego na substancję o bardzo niskiej temperaturze wrzenia, taką jak ciekły azot (-190°C), podtlenek azotu (-89°C), dwutlenek węgla (-80°C) lub argon (-189°C).


Jakie różnorodne zmiany mogą zostać skutecznie usunięte za pomocą kriochirurgii dermatologicznej?

Kriochirurgia dermatologiczna to procedura, która znajduje zastosowanie w usuwaniu zmian skórnych zarówno ze względów estetycznych, jak i medycznych. Poprzez zamrażanie tkanek można efektywnie usunąć przede wszystkim:
 
- miękkie włókniaki,
- brodawki łojotokowe,
- przerosty gruczołów łojowych,
- wirusowe brodawki na rękach (kurzajki),
- wirusowe brodawki na stopach,
- brodawki płciowe (kłykciny kończyste),
- płaskie brodawki,
- mięczaki zakaźne,
- rogowacenie słoneczne,
- leukoplakie błony śluzowej jamy ustnej i narządów płciowych,
- niektóre przypadki choroby Bowena,
- ziarniniak obrączkowaty,
- niektóre przypadki nadmiernego wzrostu blizn,
- niektóre przypadki bliznowców,
- niektóre przypadki nagniotków.


Przebieg zabiegu wymrażania

Procedura zamrażania zmienionej chorobowo tkanki skutkuje jej oderwaniem od zdrowej tkanki, a następnie jej zniszczeniem. Usunięte obszary są ostatecznie zastępowane przez zdrowe komórki skóry, a pełny proces gojenia trwa zazwyczaj około 10-14 dni. Działanie niskich temperatur powoduje jednocześnie zamknięcie naczyń tętniczych i żylnych, co eliminuje ryzyko krwawienia i nie prowadzi do powstawania blizn na ciele.

Przed zabiegiem wymrażania nie wymaga się żadnego szczególnego przygotowania. Pacjent podczas procedury może doświadczać uczucia podobnego do ukłucia, ale nie wiąże się to z intensywnym bólem. Kriochirurgia trwa od 5 do 30 sekund, choć istnieje opcja zastosowania miejscowego znieczulenia.
Po kriochirurgicznym usunięciu zmiany skórnej może wystąpić zaczerwienienie, lekka opuchlizna i swędzenie, podobne do reakcji skórnej na oparzenie, jednak objawy te szybko ustępują. W niektórych przypadkach zalecane może być stosowanie maści sterydowej po zabiegu w celu złagodzenia dolegliwości.

Skóra po procedurze nie wymaga specjalnej pielęgnacji, a zmiany zazwyczaj zanikają po kilku dniach. W większości przypadków wymrażanie nie pozostawia widocznych śladów, a skóra prezentuje się zdrowo. Ryzyko infekcji w obszarze rany jest niskie, co stanowi przewagę kriochirurgii nad innymi metodami usuwania zmian skórnych, takimi jak chirurgiczne wycięcie.

Rzadko po zabiegu dochodzi do powstawania blizn. Ponieważ skóra może czasowo przybrać jaśniejszy odcień, szczególnie zaleca się tę metodę dla osób o jasnej karnacji. Odbarwienie skóry po zabiegu zazwyczaj stopniowo powraca do naturalnego koloru. Po takiej procedurze zaleca się regularne kontrole u dermatologa. Skuteczność krioterapii ocenia się na poziomie 85-90%, zależnie od doświadczenia osoby przeprowadzającej zabieg, co jest nieco niższe niż w przypadku tradycyjnych metod chirurgicznych (powyżej 95%-99%).

Zalecenia po zabiegu obejmują:

- Unikanie gorącej kąpieli i sauny przez 14 dni.
- Omijanie solarium oraz unikanie ekspozycji na działanie słońca przez 4 tygodnie.
- Powstrzymanie się od intensywnych ćwiczeń fizycznych przez 7 dni.
- Stosowanie opatrunków z kremami i maściami odkażającymi, które wspomagają estetyczne gojenie.
- Konieczność zgłoszenia się na wizytę kontrolną po zabiegu


Skutecznośc i bezpieczeństwo procedury

Badania nad efektywnością oddziaływania niskich temperatur na tkanki skóry trwają od wielu lat. Odkrywa się, że ta metoda przynosi obiecujące rezultaty nie tylko w usuwaniu mniejszych zmian skórnych, ale również w bardziej zaawansowanych przypadkach, na przykład gdy skóra jest dotknięta stanem przedrakowym lub nowotworem. Zgodnie z informacjami od ekspertów, krioterapia często umożliwia zauważalną poprawę stanu skóry już po pierwszej sesji, a czasami nawet po dwóch. Sam zabieg charakteryzuje się niewielką inwazyjnością, brakiem krwawienia i zazwyczaj całkowitym brakiem bólu. Ważne jest podkreślenie, że doświadczenie specjalisty, który przeprowadza procedurę, ma znaczący wpływ na skuteczność kriochirurgii. Ponadto, prawidłowe przechowywanie preparatu jest istotne, aby zachować jego właściwości i odpowiednią temperaturę, kluczową do przeprowadzenia tego typu zabiegu.

Wielu ludzi zastanawia się nad bezpieczeństwem kriochirurgii i leczenia przy użyciu ciekłego azotu lub podtlenku azotu. Jednak specjaliści dermatologiczni podkreślają, że procedury korzystające z cieczy kriogenicznych jako źródła zimna są całkowicie bezpieczne dla pacjenta. Nowoczesne urządzenia posiadają różnorodne kriosondy o zróżnicowanych rozmiarach, co umożliwia zwiększenie precyzji zabiegu oraz ochronę przed uszkodzeniem otaczającej zdrowej tkanki. Te cechy pozwalają na przeprowadzanie zabiegów kriochirurgii w warunkach ambulatoryjnych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, bez konieczności stosowania znieczulenia ogólnego.