Jęczmień oka – mały stan zapalny, duży dyskomfort

Jęczmień oka (łac. hordeolum) to bolesny, ostry stan zapalny gruczołów powiekowych. Najczęściej dotyczy jednego oka i jednego miejsca na powiece. Choć wygląda nieestetycznie i powoduje dyskomfort, zwykle jest niegroźny i ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni.

To jedna z najczęstszych drobnych infekcji okulistycznych.

Jak powstaje jęczmień?

Jęczmień rozwija się, gdy dochodzi do zakażenia bakteryjnego gruczołów znajdujących się na powiece. Najczęstszym winowajcą jest gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) — bakteria powszechnie występująca na skórze.

Do powstania jęczmienia przyczyniają się:

• dotykanie oczu brudnymi rękami,
• niedokładny demakijaż,
• przeterminowane lub zanieczyszczone kosmetyki,
• noszenie soczewek kontaktowych bez zachowania higieny,
• choroby skóry (trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry),
• osłabiona odporność i stres,
• cukrzyca.

Rodzaje jęczmienia

1. Jęczmień zewnętrzny

Najczęstszy.
Powstaje na brzegu powieki, w obrębie gruczołów rzęsowych (Molla lub Zeisa).
Objawia się:

• bolesnym, czerwonym guzkiem,
• obrzękiem,
• łzawieniem oka.

2. Jęczmień wewnętrzny

Rzadszy, dotyczy gruczołów Meiboma wewnątrz powieki.
Ma zwykle cięższy przebieg i wolniej ustępuje.

Bywa mylony z gradówką, która jednak nie jest infekcją, lecz przewlekłym zaczopowaniem gruczołu — i zazwyczaj nie boli.

Objawy jęczmienia

Typowe dolegliwości obejmują:

• bolesny, zaczerwieniony guzek na powiece,
• obrzęk powieki,
• uczucie „ciała obcego”,
• nadwrażliwość na światło,
• łzawienie,
• czasem wydzielina ropna.

Najczęściej jęczmień dojrzewa i pęka samoistnie, przynosząc ulgę.

Diagnostyka

Rozpoznanie jęczmienia zwykle nie wymaga badań dodatkowych — okulista ocenia powiekę wizualnie.
W przypadku bardzo częstych nawrotów lekarz może sprawdzić:

• poziom glukozy (wykluczenie cukrzycy),
• choroby skóry,
• higienę brzegów powiek.

Leczenie jęczmienia

1. Ciepłe okłady – podstawa terapii

Stosować kilka razy dziennie po 10–15 minut.
Ciepło:

• przyspiesza dojrzewanie ropnia,
• ułatwia jego samoistne opróżnienie,
• zmniejsza ból.

2. Higiena powiek

Delikatne oczyszczanie powieki pozwala usunąć wydzielinę i bakterie.

3. Krople lub maści przeciwbakteryjne

Są stosowane przy większym stanie zapalnym lub braku poprawy.
Przepisuje je lekarz.

4. NIGDY nie wyciskać jęczmienia!

Może to prowadzić do groźnych powikłań, w tym zapalenia tkanek oczodołu.

5. Zabieg chirurgiczny

Rzadko konieczny. Stosuje się go przy dużych, bardzo bolesnych lub nieustępujących zmianach.

Nawroty jęczmienia – dlaczego się zdarzają?

U niektórych osób jęczmień pojawia się często. Przyczyną mogą być:

• niewyleczone choroby brzegów powiek (np. zapalenie gruczołów Meiboma),
• trądzik różowaty,
• niedokładny demakijaż,
• osłabiona odporność,
• cukrzyca,
• używanie przeterminowanego lub współdzielonego makijażu.

W takich przypadkach lekarz może zalecić regularną higienę powiek lub leczenie przewlekłe.

Czy można zapobiec jęczmieniowi?

Tak — w większości przypadków wystarczy:

• mycie rąk przed dotykaniem oczu,
• dokładny demakijaż,
• wymiana kosmetyków co kilka miesięcy,
• nieużywanie cudzych tuszy, pędzli i cieni,
• higiena soczewek kontaktowych,
• unikanie pocierania oczu.

Jęczmień oka to częsty i zwykle niegroźny stan zapalny powieki, który powoduje ból i dyskomfort, ale na ogół ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Kluczem do szybkiego wyleczenia są ciepłe okłady, higiena i unikanie wyciskania. W przypadku częstych nawrotów lub braku poprawy warto skonsultować się z okulistą, aby wykluczyć choroby towarzyszące.