Estrogeenozależne nowotwory

Estrogeenozależne nowotwory to grupa nowotworów, których rozwój i wzrost są w znacznym stopniu stymulowane przez estrogeny – żeńskie hormony płciowe. Estrogeny odgrywają kluczową rolę w regulacji cyklu menstruacyjnego, funkcjonowaniu układu rozrodczego i wielu innych procesach fizjologicznych. Jednak ich nadmierna lub nieprawidłowa aktywność hormonalna może sprzyjać rozwojowi niektórych nowotworów.

Do najczęstszych estrogeenozależnych nowotworów należą rak piersi (szczególnie typ z dodatnimi receptorami estrogenowymi – ER+), rak endometrium (trzonu macicy), a także niektóre postacie raka jajnika. W tych przypadkach obecność estrogenów może pobudzać namnażanie się komórek nowotworowych, co prowadzi do progresji choroby.

Czynniki ryzyka rozwoju estrogeenozależnych nowotworów obejmują:

•  wczesne rozpoczęcie miesiączkowania,
•  późną menopauzę,
• brak ciąż,
• hormonalną terapię zastępczą,
• otyłość, a także predyspozycje genetyczne (np. mutacje BRCA1/BRCA2).

Estrogeny mogą działać zarówno endogennie (produkowane przez organizm), jak i egzogennie (np. w postaci leków hormonalnych). Diagnostyka estrogeenozależnych nowotworów opiera się na badaniach obrazowych:

• mammografia,
• USG,
• rezonans magnetyczny,
• biopsji,
•  badaniach histopatologicznych,
• oznaczaniu obecności receptorów hormonalnych (estrogenowych i progesteronowych) w tkance nowotworowej.

Obecność receptorów estrogenowych (ER+) pozwala na zastosowanie leczenia hormonalnego, które blokuje działanie estrogenów na komórki nowotworowe. Leczenie obejmuje także chirurgię, chemioterapię oraz radioterapię, w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby.

W leczeniu hormonalnym stosuje się m.in. :

• tamoksyfen (antyestrogen),
• inhibitory aromatazy (np. letrozol, anastrozol),
• analogi gonadoliberyny.

Prognoza w przypadku estrogeenozależnych nowotworów zależy od wczesności wykrycia choroby, obecności receptorów hormonalnych oraz odpowiedzi na leczenie. Wczesna diagnostyka i indywidualnie dobrana terapia znacząco zwiększają szanse na długoterminowe przeżycie i poprawę jakości życia pacjentek. Edukacja na temat czynników ryzyka oraz regularne badania profilaktyczne odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu estrogeenozależnych nowotworów.