Eczma, znana także jako wyprysk, to przewlekła, nawracająca choroba skóry o podłożu zapalnym, która często ma związek z alergią lub nadwrażliwością organizmu na różne czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Może pojawić się w każdym wieku – zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Charakteryzuje się występowaniem zmian skórnych takich jak zaczerwienienie, suchość, świąd, pękanie naskórka, a w fazie ostrej – pęcherzyki i sączenie. Eczma nie jest chorobą zakaźną, ale jej objawy mogą być bardzo dokuczliwe i wpływać na komfort życia.
Rodzaje eczmy
Istnieje kilka odmian eczmy, różniących się przyczynami, lokalizacją zmian i przebiegiem:
- Eczma atopowa (AZS – atopowe zapalenie skóry): najczęściej występująca forma, związana z predyspozycją genetyczną do alergii. Pojawia się zwykle w dzieciństwie, często współwystępuje z astmą lub katarem siennym.
- Eczma kontaktowa (alergiczna lub drażniąca): rozwija się po bezpośrednim kontakcie skóry z substancją wywołującą uczulenie (np. nikiel, lateks, detergenty).
- Eczma łojotokowa: dotyczy głównie skóry owłosionej głowy, twarzy i klatki piersiowej; ma związek z nadprodukcją łoju i obecnością drożdżaków z rodzaju Malassezia.
- Eczma dziecięca: występuje u niemowląt i małych dzieci, często ustępuje z wiekiem, ale może przejść w postać atopową.
- Eczmanumularna: objawia się okrągłymi, swędzącymi zmianami skórnymi, zwykle na kończynach.
Objawy Eczmy
Objawy eczmy różnią się w zależności od jej typu i stadium, ale do najczęstszych należą:
- sucha, łuszcząca się skóra
- zaczerwienienie i stan zapalny
- uporczywy świąd, często nasilający się w nocy
- pękanie skóry i sączenie się płynu z pęcherzyków
- pogrubienie skóry (lichenizacja) w przewlekłych zmianach
- wtórne zakażenia bakteryjne w wyniku drapania
Eczma może mieć wiele przyczyn – zarówno genetycznych, jak i środowiskowych. Do najczęstszych należą:
- predyspozycje rodzinne (np. obecność alergii u rodziców)
- zaburzenia bariery naskórkowej
- kontakt z alergenami i substancjami drażniącymi
- stres, który może zaostrzać objawy
- zmiany temperatury i wilgotności powietrza
- dieta – niektóre pokarmy mogą nasilać objawy, zwłaszcza u dzieci
Rozpoznanie eczmy opiera się głównie na obrazie klinicznym i wywiadzie medycznym. W przypadku podejrzenia egzemy alergicznej wykonuje się testy skórne, testy płatkowe lub badania krwi (np. oznaczenie poziomu IgE). Ważne jest także wykluczenie innych schorzeń skóry, takich jak łuszczyca, grzybica czy świerzb.
Leczenie eczmy
Leczenie eczmy jest długotrwałe i indywidualnie dostosowane do pacjenta. Obejmuje:
- nawilżanie skóry – regularne stosowanie emolientów jest podstawą terapii
- leczenie przeciwzapalne – miejscowe kortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny (np. takrolimus)
- leki przeciwhistaminowe – zmniejszają świąd
- unikanie czynników wywołujących – np. alergenów kontaktowych, drażniących kosmetyków
- fototerapia – naświetlanie promieniami UV w cięższych przypadkach
- leki immunosupresyjne lub biologiczne – stosowane w terapii ciężkiej, opornej egzemy atopowej
Codzienna pielęgnacja skóry
Skóra z eczmą wymaga szczególnej troski. Kluczowe zasady to:
- kąpiele w letniej wodzie, bez długiego moczenia skóry
- używanie łagodnych, bezzapachowych preparatów myjących
- natychmiastowe nawilżanie skóry po kąpieli
- noszenie przewiewnych ubrań z naturalnych tkanin (np. bawełny)
- unikanie drapania i stosowanie chłodzących okładów w przypadku świądu
Eczma jest chorobą przewlekłą, często nawracającą. U niektórych pacjentów może ustępować z wiekiem, u innych przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Mimo że nie stanowi zagrożenia życia, może znacząco wpływać na jego jakość – powodować bezsenność, trudności w pracy, relacjach społecznych, a także prowadzić do problemów psychicznych, takich jak depresja.Eczma to złożona choroba skóry o podłożu zapalnym i alergicznym, która wymaga kompleksowego podejścia: od odpowiedniej diagnostyki i leczenia farmakologicznego po codzienną pielęgnację i unikanie czynników drażniących. Wczesne rozpoznanie i systematyczna opieka dermatologiczna mogą pomóc w kontrolowaniu objawów i poprawie komfortu życia osób dotkniętych tym schorzeniem.
Validate your login