Do czego używana jest klamra wyciągowa?

Klamra wyciągowa, znana również jako klamra Kirschnera lub klamra ortopedyczna, to narzędzie stosowane głównie w ortopedii i traumatologii, czyli dziedzinach zajmujących się leczeniem urazów i deformacji układu kostno-stawowego. Jej głównym celem jest utrzymanie ciągłego wyciągu ortopedycznego, który pozwala na stabilizację, repozycję (czyli nastawienie) i leczenie złamań kości, szczególnie kończyn dolnych i górnych.

Czym jest klamra wyciągowa?
Klamra wyciągowa to metalowy element mocujący, który przytwierdza się do skóry lub bezpośrednio do kości pacjenta w celu przeniesienia siły wyciągowej (ciągnięcia) na określoną część ciała. Stanowi część większego układu – tzw. wyciągu ortopedycznego, który wykorzystuje obciążenie zewnętrzne (np. ciężarki) do kontrolowanego przywracania prawidłowego ustawienia kości lub stawów.

Leczenie złamań kości:
Klamry stosowane są w tzw. wyciągach szkieletowych lub skórnych w leczeniu:

złamań kości udowej (szczególnie u dzieci),

złamań podudzia (kość piszczelowa i strzałkowa),

złamań w obrębie ramienia i przedramienia.

Wyciąg pozwala:

- utrzymać odpowiednie ustawienie złamanej kości,

- zapobiegać przemieszczeniom odłamów,

- zmniejszyć ból przez odciążenie uszkodzonych tkanek.

Przygotowanie do operacji:
W przypadku poważnych złamań, np. wieloodłamowych lub otwartych, klamry wyciągowe mogą być używane tymczasowo, przed operacyjną stabilizacją, by:

- zmniejszyć obrzęk,

- poprawić ukrwienie tkanek,

- ustabilizować kończynę.

Wady postawy i deformacje:
W niektórych przypadkach klamry są wykorzystywane do korekcji deformacji osiowych (np. koślawości) u dzieci, jako element dłuższej terapii ortopedycznej.

Typy klamer i wyciągów:
- Wyciąg szkieletowy
Klamra mocowana jest bezpośrednio do kości (np. przez przewiercenie drutu Kirschnera).

Bardziej stabilna, stosowana w cięższych urazach.

Przykład: wyciąg udowy u dorosłych.

- Wyciąg skórny
Klamra przyczepiana do skóry za pomocą taśm lub plastrów.

Mniej inwazyjny, stosowany u dzieci i w lżejszych urazach.

Przykład: wyciąg Bryant’a u niemowląt.

Klamra wyciągowa zwykle składa się z:

- metalowego pałąka lub ramienia,

- zaczepów do mocowania lin i bloczków,

- mechanizmu umożliwiającego regulację napięcia wyciągu.

Działa w połączeniu z bloczkiem i obciążeniem (np. ciężarkiem), które generuje siłę ciągnącą o odpowiedniej wartości – zależnej od wagi pacjenta i lokalizacji złamania.

Zalety stosowania klamer wyciągowych:
- pozwalają na leczenie bezoperacyjne niektórych złamań,

- zmniejszają ryzyko dalszego uszkodzenia tkanek,

- poprawiają komfort pacjenta (mniejsze bóle, stabilizacja kończyny),

- mogą być stosowane przed operacją lub zamiast niej.

Choć metoda jest skuteczna, jej stosowanie może prowadzić do:

- odleżyn i podrażnień skóry (zwłaszcza przy wyciągach skórnych),

- infekcji w miejscu wprowadzenia klamry (przy wyciągu szkieletowym),

- uszkodzenia nerwów lub naczyń krwionośnych przy nieprawidłowym założeniu.

Dlatego zakładanie klamry wyciągowej wymaga doświadczenia i monitorowania stanu pacjenta.

Klamra wyciągowa to proste, ale niezwykle ważne narzędzie w leczeniu urazów układu kostnego. Stanowi element wyciągu ortopedycznego, który umożliwia skuteczną stabilizację i leczenie złamań bez potrzeby natychmiastowej operacji. Choć dziś wiele złamań leczy się operacyjnie, metoda wyciągowa z użyciem klamry wciąż znajduje zastosowanie – zwłaszcza w pediatrii, wstępnej terapii urazów oraz w sytuacjach, gdy operacja jest przeciwwskazana.