Jersinioza stawowa – reakcja organizmu po infekcji Yersinia

Jersinioza stawowa to powikłanie infekcji bakteryjnej wywołanej przez bakterie z rodzaju Yersinia, najczęściej Yersinia enterocolitica. Jest formą reaktywnego zapalenia stawów (ReA), czyli stanu zapalnego stawów, który pojawia się po infekcji przewodu pokarmowego lub moczowo-płciowego, a nie w wyniku bezpośredniego zakażenia stawu.

Stan ten dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych, i zwykle rozwija się 1–4 tygodnie po przebytej infekcji jelitowej.

Jak powstaje jersinioza stawowa?

Po zakażeniu Yersinią w jelitach organizm uruchamia odpowiedź immunologiczną. W niektórych przypadkach układ odpornościowy reaguje nadmiernie, powodując stan zapalny w stawach, a czasem także w spojówkach, skórze czy układzie moczowo-płciowym.

Czynniki sprzyjające rozwojowi ReA po jersiniozie:

• genetyczna predyspozycja (obecność antygenu HLA-B27),
• ciężki przebieg pierwotnej infekcji jelitowej,
• osłabiona odporność.

Objawy jersiniozy stawowej

Typowe objawy pojawiają się 1–4 tygodnie po infekcji jelitowej i obejmują:

Objawy stawowe

• ból i obrzęk stawów (najczęściej kolan, kostek i stóp),
• sztywność poranna,
• ograniczenie ruchomości stawu,
• objawy zwykle są niesymetryczne.

Objawy pozastawowe

• zapalenie spojówek lub łagodna utrata ostrości wzroku,
• zmiany skórne (wysypki plamisto-grudkowe, pęcherzykowe),
• zapalenie cewki moczowej lub drobne problemy z układem moczowo-płciowym.

W większości przypadków choroba ma łagodny przebieg, ale u niektórych osób może trwać kilka tygodni do miesięcy.

Diagnostyka

Rozpoznanie jersiniozy stawowej opiera się na:

1. Wywiadzie medycznym – przebyta niedawno biegunka lub infekcja jelitowa, kontakt z żywnością potencjalnie zakażoną Yersinia.
2. Badania laboratoryjne – wykrycie przeciwciał przeciw Yersinia, markery stanu zapalnego (CRP, OB), badania moczu i krwi.
3. Badania obrazowe stawów – USG lub MRI w celu oceny stanu stawów.
4. Wykluczenie innych przyczyn zapalenia stawów, np. chorób autoimmunologicznych.

Leczenie jersiniozy stawowej

Ponieważ choroba jest reakcją organizmu, nie zawsze wymaga antybiotyków, zwłaszcza jeśli infekcja jelitowa już ustąpiła. Leczenie skupia się na:

1. Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• kortykosteroidy miejscowo (rzadziej ogólnie) w przypadku silnego zapalenia stawów.

2. Fizjoterapia

• ćwiczenia usprawniające ruchomość stawów,
• unikanie długotrwałego unieruchomienia.

3. Antybiotyki

Stosowane są tylko w wyjątkowych przypadkach, jeśli aktywna infekcja Yersinia nadal występuje w organizmie.

4. Leczenie objawowe pozastawowe

• krople do oczu przy zapaleniu spojówek,
• leczenie dermatologiczne przy zmianach skórnych.

Rokowanie

• W większości przypadków jersinioza stawowa ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni do 3 miesięcy,
• u niewielkiej grupy pacjentów objawy mogą utrzymywać się dłużej lub nawracać,
• w przypadku obecności HLA-B27 choroba może mieć cięższy i przewlekły przebieg.

Profilaktyka

Najlepszym sposobem zapobiegania jersiniozie stawowej jest profilaktyka zakażeń Yersinia:

• dokładne gotowanie mięsa i pasteryzacja mleka,
• higiena rąk i kuchni,
• unikanie spożywania skażonej wody lub warzyw,
• szybkie leczenie biegunek bakteryjnych.

Jersinioza stawowa jest formą reaktywnego zapalenia stawów, która pojawia się po zakażeniu bakteriami Yersinia. Objawia się bólem i obrzękiem stawów oraz czasem dodatkowymi objawami, takimi jak zapalenie spojówek czy wysypki. Leczenie jest głównie objawowe, a większość przypadków ustępuje samoistnie. Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia zmniejszają ryzyko powikłań i przewlekłego przebiegu choroby.