Cysticerkoza – pasożytnicza choroba, o której warto wiedzieć
Tags
jaja tasiemca uzbrojonego Cysticerkoza choroba pasożytnicza

Cysticerkoza to choroba pasożytnicza wywołana przez larwy tasiemca uzbrojonego (Taenia solium). Choć ten pasożyt kojarzy się przede wszystkim z zakażeniem przewodu pokarmowego (tasiemczycą), cysticerkoza jest bardziej złożona i dotyczy tkanek poza jelitem – w tym mięśni, skóry, a nawet mózgu.

 

Jak dochodzi do zakażenia?
Cysticerkoza rozwija się, gdy człowiek spożyje jaja tasiemca uzbrojonego, znajdujące się w żywności lub wodzie skażonej kałem osoby zakażonej tasiemcem.

 

Co ważne:

  • To inny mechanizm niż przy klasycznej tasiemczycy, do której dochodzi po zjedzeniu niedogotowanego mięsa wieprzowego zawierającego larwy (wągry).
  • W cysticerkozie człowiek staje się żywicielem pośrednim, podobnie jak świnia, i w jego tkankach rozwijają się larwy.


Choroba jest najczęściej spotykana w krajach, gdzie:

  • hoduje się świnie
  • sanitarne warunki są niewystarczające
  • brakuje kontroli weterynaryjnej mięsa
  • najwięcej przypadków odnotowuje się w Ameryce Łacińskiej, Afryce i Azji. Jednak wraz z migracją ludności i podróżami, cysticerkoza zdarza się również w Europie i USA

Co dzieje się w organizmie?
Po połknięciu jaj tasiemca, w jelicie człowieka uwalniają się onkosfery, które przedostają się do krwi i rozprzestrzeniają po organizmie. Osiedlają się w różnych tkankach, gdzie rozwijają się w postać larwalną zwaną wągrem (cysticercus).

 

Najczęściej lokalizują się w:

  • mięśniach
  • tkance podskórnej
  • gałkach ocznych
  • a najgroźniej – w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym, co prowadzi do neurocysticerkozy

 

Objawy cysticerkozy
Przebieg zależy od lokalizacji i liczby larw.

 1. W mięśniach i pod skórą

  • często bezobjawowo
  • czasem wyczuwalne małe guzki

2. W oku

  • zaburzenia widzenia
  • bóle gałki ocznej

3. Neurocysticerkoza (najpoważniejsza postać)

  • napady padaczkowe (to najczęstszy objaw)
  • bóle głowy
  • nudności, wymioty (przy wzroście ciśnienia wewnątrzczaszkowego)
  • zaburzenia widzenia, równowagi, czasem objawy otępienne

 

Objawy mogą pojawić się kilka miesięcy lub lat po zakażeniu, gdy larwy zaczynają obumierać i wywołują reakcję zapalną.

 

Jak rozpoznaje się cysticerkozę?

  • Neuroobrazowanie: rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT) pozwala uwidocznić wągry w mózgu.
  • Badania serologiczne (ELISA, Western blot) wykrywają przeciwciała przeciw pasożytowi.
  • Czasem konieczna jest biopsja zmiany podskórnej lub mięśniowej.


W zależności od postaci i lokalizacji stosuje się:

  • leki przeciwpasożytnicze (albendazol, prazykwantel) – pomagają zwalczyć larwy
  • glikokortykosteroidy (np. deksametazon) – zmniejszają reakcję zapalną
  • leki przeciwpadaczkowe przy neurocysticerkozie
  • w wybranych przypadkach – leczenie chirurgiczne (np. usunięcie larwy z oka czy mózgu)

 

Jak zapobiegać cysticerkozie?
Najważniejsze to:

  • dokładne mycie rąk po skorzystaniu z toalety i przed przygotowywaniem posiłków
  • spożywanie tylko dobrze umytej i przegotowanej żywności i wody
  • kontrola weterynaryjna mięsa
  • leczenie osób zakażonych tasiemcem, by ograniczyć szerzenie jaj


Cysticerkoza to groźna choroba pasożytnicza, która najczęściej atakuje mięśnie, oczy oraz mózg. Może prowadzić do padaczki i innych poważnych zaburzeń neurologicznych. Na szczęście można jej skutecznie zapobiegać, przestrzegając zasad higieny i unikając spożywania pokarmów skażonych jajami tasiemca.