Choroba refluksowa przełyku

Choroba refluksowa przełyku (z ang. GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) to powszechna dolegliwość, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Choć zaczyna się od „zwykłej” zgagi, może prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie jest odpowiednio leczona. Jak ją rozpoznać i co zrobić, by odzyskać komfort życia?

Co to jest refluks żołądkowo-przełykowy?
Refluks polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Treść ta zawiera kwas solny i enzymy trawienne, które drażnią błonę śluzową przełyku, prowadząc do objawów takich jak pieczenie w klatce piersiowej czy kwaśny smak w ustach.

U większości ludzi refluks może wystąpić okazjonalnie – po obfitym posiłku czy w pozycji leżącej. Gdy jednak objawy są częste i przewlekłe (np. kilka razy w tygodniu), mówimy o chorobie refluksowej przełyku.

Najczęstsze objawy to:

• Zgaga – pieczenie za mostkiem, zwłaszcza po posiłku lub w nocy
• Kwaśne odbijanie, kwaśny posmak w ustach
• Uczucie pełności, wzdęcia
• Ból w nadbrzuszu lub klatce piersiowej
• Chrypka, przewlekły kaszel (szczególnie rano)
• Problemy z przełykaniem, uczucie „guli” w gardle
• Objawy mogą nasilać się w pozycji leżącej, po spożyciu tłustych, ostrych lub kwaśnych potraw, alkoholu, kawy czy czekolady

Refluks rozwija się, gdy osłabiony jest dolny zwieracz przełyku – mięsień, który powinien zamykać przełyk po przełknięciu. Czynniki sprzyjające to:

• Otyłość i nadwaga
• Przepuklina rozworu przełykowego
• Zła dieta (tłuste potrawy, kawa, czekolada, alkohol)
• Palenie tytoniu
• Ciąża (ucisk na żołądek)
• Niektóre leki (np. przeciwbólowe, nasercowe)

W przypadku podejrzenia choroby refluksowej lekarz może zlecić:

• Gastroskopię – ocena błony śluzowej przełyku i żołądka
• pH-metrię przełyku – pomiar poziomu kwasu
• Manometrię przełyku – ocena pracy mięśni przełyku
• Test terapeutyczny – poprawa po lekach przeciwwydzielniczych potwierdza GERD

Leczenie niefarmakologiczne (zmiana stylu życia):

• Unikanie jedzenia 2–3 godziny przed snem
• Podnoszenie wezgłowia łóżka
• Ograniczenie tłustych, pikantnych i kwaśnych potraw
• Redukcja masy ciała
• Zaprzestanie palenia i picia alkoholu

Leczenie farmakologiczne:

• Inhibitory pompy protonowej (IPP) – np. omeprazol, pantoprazol – hamują wydzielanie kwasu
• Leki zobojętniające – np. preparaty na bazie wodorotlenku magnezu lub glinu
• Leki prokinetyczne – wspomagają pracę przełyku i opróżnianie żołądka

Leczenie operacyjne:

• W ciężkich, opornych przypadkach stosuje się zabieg fundoplikacji – wzmocnienie dolnego zwieracza przełyku poprzez owinięcie górnej części żołądka wokół przełyku.

Powikłania nieleczonego refluksu

• Przełyk Barretta – stan przedrakowy
• Zwężenia przełyku – z powodu bliznowacenia
• Przewlekłe zapalenie przełyku
• Zwiększone ryzyko raka przełyku
• Dlatego nie warto bagatelizować objawów – nawet jeśli zgaga wydaje się „błahym” problemem

Choroba refluksowa przełyku to schorzenie, które może znacząco obniżyć jakość życia, ale przy odpowiednim leczeniu i zmianie nawyków jest w pełni kontrolowalne.