Chorioretinitis – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Chorioretinitis, czyli zapalenie naczyniówki i siatkówki oka, to poważne schorzenie okulistyczne, które może prowadzić do znacznego pogorszenia widzenia, a nawet jego utraty, jeśli nie zostanie odpowiednio zdiagnozowane i leczone. Stan ten może mieć różnorodne podłoże – od infekcji po choroby autoimmunologiczne.

Co to jest chorioretinitis?

Chorioretinitis to zapalenie obejmujące jednocześnie dwie struktury oka:

• naczyniówkę (choroidea) – warstwę naczyniową oka położoną pomiędzy twardówką a siatkówką, odpowiedzialną za odżywianie siatkówki,

• siatkówkę (retina) – warstwę światłoczułą oka, kluczową dla prawidłowego widzenia.

Zapalenie tych struktur prowadzi do powstania obszarów uszkodzenia, które mogą mieć wpływ na pole widzenia i ostrość wzroku.

Przyczyny

Chorioretinitis może być wywołane przez:

1. Infekcje:

• Toksoplazmoza – najczęstsza przyczyna, szczególnie u dzieci i młodych dorosłych. Zakażenie pierwotniakiem Toxoplasma gondii.

• Wirusy – np. wirus cytomegalii (CMV), wirus opryszczki (HSV), wirus różyczki.

• Bakterie – np. gruźlica, kiła, choroba kociego pazura.

• Grzyby – np. Candida u osób z obniżoną odpornością.

2. Choroby autoimmunologiczne:

• Toczeń rumieniowaty układowy,

• Zespół Behçeta,

• Sarkoidoza.

3. Powikłania pooperacyjne lub pourazowe.

Objawy

Objawy zależą od lokalizacji i nasilenia zapalenia. Mogą obejmować:

• rozmazane widzenie,

• mroczki (ciemne plamy w polu widzenia),

• zmniejszenie ostrości wzroku,

• nadwrażliwość na światło (fotofobia),

• ból oka (rzadziej),

• czerwone oko (jeśli proces zapalny obejmuje także inne struktury).

W przypadkach przewlekłych mogą pojawić się blizny na siatkówce.

Diagnostyka

Rozpoznanie opiera się na:

• badaniu dna oka (oftalmoskopia) – widoczne ogniska zapalne,

• OCT (optyczna koherentna tomografia) – ocena struktury siatkówki,

• angiografia fluoresceinowa – ocena unaczynienia siatkówki i naczyniówki,

• badania laboratoryjne – serologia (np. toksoplazmoza), testy na choroby autoimmunologiczne,

• badania obrazowe (np. RTG klatki piersiowej) – w kierunku sarkoidozy, gruźlicy.

Leczenie

Terapia zależy od przyczyny:

• Leczenie przeciwinfekcyjne:

  • antybiotyki, leki przeciwpierwotniakowe (np. pirymetamina, sulfadiazyna w toksoplazmozie),

  • przeciwwirusowe (np. gancyklowir w CMV),

  • przeciwgrzybicze.

• Leczenie przeciwzapalne:

  • kortykosteroidy doustne lub do oka (np. zastrzyki doszklistkowe),

  • leki immunosupresyjne przy chorobach autoimmunologicznych.

• Leczenie wspomagające: ochrona siatkówki, monitorowanie ostrości wzroku, rehabilitacja widzenia w przypadkach uszkodzeń trwałych.

Rokowanie

Rokowanie zależy od etiologii, szybkości rozpoznania i skuteczności leczenia. W przypadku toksoplazmozy nawroty są częste, dlatego ważna jest kontrola okulistyczna. Nieleczona chorioretinitis może prowadzić do trwałej utraty wzroku.