Ektopia szyjki macicy – przyczyny, objawy i leczenie

Ektopia szyjki macicy, znana również jako „wytrzewienie nabłonka gruczołowego” lub „nadżerka szyjki macicy”, to powszechny stan, w którym komórki, które normalnie znajdują się w kanale szyjki macicy, pojawiają się na zewnętrznej części szyjki macicy (części widocznej w badaniu ginekologicznym). Zmiana ta może być asymptomatyczna, ale w niektórych przypadkach może prowadzić do różnych objawów.

Przyczyny ektopii szyjki macicy

Ektopia szyjki macicy jest często wynikiem zmian hormonalnych, szczególnie w okresach, gdy poziom estrogenów jest podwyższony. Może wystąpić w następujących sytuacjach:

  1. Zmiany hormonalne – Zwiększona aktywność estrogenów, szczególnie w czasie dojrzewania, ciąży, stosowania antykoncepcji hormonalnej lub w okresie przed menopauzą, może sprzyjać powstawaniu ektopii.

  2. Choroby zapalne szyjki macicy – Stany zapalne, takie jak zapalenie pochwy czy zapalenie szyjki macicy (np. związane z infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi czy grzybiczymi), mogą przyczyniać się do rozwoju tego schorzenia.

  3. Urazy mechaniczne – Operacje na szyjce macicy, porody lub inne interwencje mogą prowadzić do uszkodzenia tkanek, co sprzyja występowaniu ektopii.

  4. Infekcje wirusowe – W szczególności infekcje wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) mogą prowadzić do zmian w komórkach szyjki macicy, które sprzyjają rozwojowi ektopii.

Objawy ektopii szyjki macicy

Wiele kobiet z ektopią szyjki macicy nie doświadcza żadnych objawów. Zmiany te mogą być przypadkowo wykryte podczas rutynowego badania ginekologicznego. Jednak w niektórych przypadkach mogą wystąpić następujące objawy:

  1. Ból lub dyskomfort – Ból podczas stosunku płciowego (dyspareunia) lub po badaniu ginekologicznym może być jednym z objawów ektopii.

  2. Upławy – Zwiększone wydzielanie śluzu, szczególnie w okresie owulacyjnym lub w wyniku infekcji, może być związane z obecnością ektopii.

  3. Krwawe upławy – Rzadziej, ale możliwie, ektopia może prowadzić do niewielkich krwawień lub plamienia, zwłaszcza po stosunku płciowym.

  4. Zaburzenia cyklu menstruacyjnego – Choć jest to mniej typowe, w niektórych przypadkach ektopia może powodować zmiany w regularności cyklu.

Diagnostyka

Ektopię szyjki macicy diagnozuje się przede wszystkim podczas rutynowego badania ginekologicznego. W celu dokładniejszej oceny stosuje się następujące metody diagnostyczne:

  1. Kolposkopia – Jest to badanie przy użyciu mikroskopu optycznego, które pozwala na szczegółową ocenę szyjki macicy.

  2. Cytologia – Pobranie wymazu z szyjki macicy pozwala na ocenę stanu komórek oraz wykrycie ewentualnych zmian przedrakowych lub nowotworowych.

  3. Biopsja – W rzadkich przypadkach, gdy zachodzi podejrzenie zmian patologicznych, może być konieczne pobranie próbki tkanki do dalszego badania histopatologicznego.

Leczenie ektopii szyjki macicy

Leczenie ektopii szyjki macicy zależy od nasilenia objawów i przyczyny jej powstania. W wielu przypadkach zmiana ta nie wymaga specjalistycznego leczenia, zwłaszcza gdy nie powoduje objawów. Jednak jeśli zmiana powoduje dolegliwości, rozważa się następujące opcje leczenia:

  1. Obserwacja – W przypadku łagodnych objawów ektopii, lekarz może zalecić jedynie regularne monitorowanie stanu szyjki macicy. Często zmiany te ustępują samoistnie, szczególnie po normalizacji poziomu hormonów.

  2. Krioterapia – Zabieg polegający na zamrażaniu tkanek ektopowych. Jest to skuteczna metoda leczenia, szczególnie w przypadkach, gdy ektopia powoduje dolegliwości, takie jak krwawienia czy infekcje.

  3. Leczenie farmakologiczne – W przypadku towarzyszących infekcji bakteryjnych lub grzybiczych lekarz może przepisać odpowiednie leki, w tym antybiotyki lub leki przeciwgrzybicze. W przypadku problemów hormonalnych mogą być stosowane preparaty regulujące poziom estrogenów.

  4. Koagulacja – Inna metoda leczenia, która polega na wypaleniu zmienionych tkanek, co prowadzi do ich zniknięcia.

  5. Leczenie chirurgiczne – Rzadko stosowane, ale w przypadkach, gdy inne metody zawiodły, może być konieczna procedura chirurgiczna usunięcia zmienionych tkanek.

Ektopia szyjki macicy to dość powszechny stan, który często nie wymaga interwencji medycznej. W przypadku, gdy pojawiają się objawy, takie jak ból, krwawienia czy upławy, warto skonsultować się z lekarzem, który dobierze odpowiednią metodę leczenia. Regularne badania ginekologiczne są kluczowe, aby monitorować stan zdrowia szyjki macicy i wykluczyć inne, poważniejsze schorzenia.