Zespół Bouvereta
Tags
zabieg endoskopowy układ pokarmowy jelita endoskopia choroby układu pokarmowego

Zespół Bouvereta to rzadka postać niedrożności przewodu pokarmowego. Polega na zablokowaniu dwunastnicy lub odźwiernika przez duży kamień żółciowy, który przedostał się tam z pęcherzyka żółciowego przez przetokę żółciowo-dwunastniczą. Po raz pierwszy opisany przez Léona Bouvereta w 1896 roku.

Przyczyny:

  • powikłanie przewlekłej kamicy żółciowej,
  • powstanie przetoki pomiędzy pęcherzykiem żółciowym a przewodem pokarmowym,
  • przejście dużego kamienia żółciowego do dwunastnicy lub odźwiernika, gdzie powoduje niedrożność.

Objawy:

  • nudności i wymioty (często uporczywe, z domieszką treści żółciowej),
  • ból w nadbrzuszu, uczucie pełności,
  • objawy niedrożności przewodu pokarmowego (brak gazów i stolca),
  • czasem objawy żółtaczki (jeśli współistnieje blokada dróg żółciowych),
  • w badaniach obrazowych charakterystyczna triada Riglera:
  • obecność gazu w drogach żółciowych (pneumobilia),
  • niedrożność przewodu pokarmowego,
  • widoczny kamień żółciowy w okolicy dwunastnicy lub odźwiernika.

Diagnozowanie:

  • tomografia komputerowa (CT) jamy brzusznej – metoda z wyboru,
  • USG jamy brzusznej – może uwidocznić kamień i gaz w drogach żółciowych,
  • RTG jamy brzusznej – czasem pozwala stwierdzić triadę Riglera,
  • endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego – może potwierdzić obecność kamienia i czasem umożliwić jego usunięcie.

Leczenie:

  • endoskopowe usunięcie kamienia (jeśli to możliwe),
  • w przypadku niepowodzenia endoskopii – leczenie chirurgiczne (enterotomia i usunięcie kamienia),
  • w wybranych przypadkach jednocześnie wykonuje się cholecystektomię i zamknięcie przetoki, choć często zabieg ogranicza się tylko do usunięcia kamienia.

Rokowanie:

  • choroba występuje najczęściej u osób starszych z licznymi chorobami współistniejącymi,
  • śmiertelność jest stosunkowo wysoka (15–25%), głównie ze względu na wiek pacjentów, opóźnione rozpoznanie i konieczność dużego zabiegu chirurgicznego,
  • przy szybkiej diagnostyce i skutecznym leczeniu rokowanie jest lepsze.

Pozostałe informacje:

  • zespół Bouvereta jest najczęstszą postacią tzw. niedrożności żółciowej żołądka (gastric outlet obstruction z powodu kamienia),
  • częściej dotyczy kobiet w starszym wieku (średnio powyżej 70 lat),
  • opisywany jest jako najrzadsze powikłanie kamicy żółciowej, ale o poważnym przebiegu klinicznym.