Zespół Balinta

Zespół Balinta to rzadki zespół neurologiczny wynikający z obustronnego uszkodzenia płatów ciemieniowo-potylicznych mózgu. Objawia się ciężkimi zaburzeniami widzenia przestrzennego i koordynacji ruchowo-wzrokowej. Opisany w 1909 roku przez węgierskiego neurologa Rezső Balinta.

Przyczyny:

• udary mózgu obejmujące obustronnie okolice ciemieniowo-potyliczne,
• urazy czaszkowo-mózgowe,
• choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Alzheimera, otępienia),
• guzy mózgu,
• zmiany zapalne i demielinizacyjne.

Objawy:

• ataksja optyczna – trudności w kierowaniu ruchów ręki do celu obserwowanego wzrokowo,
• trudności w inicjowaniu i kierowaniu ruchami oczu,
• niemożność postrzegania kilku elementów jednocześnie (pacjent widzi pojedyncze przedmioty, ale nie cały obraz).
• trudności w orientacji przestrzennej, problemy z czytaniem i wykonywaniem codziennych czynności wymagających koordynacji oko-ręka.

Diagnozowanie:

• badanie neurologiczne i neuropsychologiczne – wykazujące zaburzenia triady Balinta,
• rezonans magnetyczny (MRI) mózgu – potwierdza uszkodzenie płatów ciemieniowo-potylicznych,
• testy neuropsychologiczne oceniające percepcję wzrokową i zdolności przestrzenne.

Leczenie:

• brak leczenia przyczynowego zespołu,
• terapia ukierunkowana na chorobę podstawową (np. leczenie udaru, guza, SM),
• rehabilitacja neuropsychologiczna i terapia zajęciowa,
• ćwiczenia kompensacyjne poprawiające koordynację wzrokowo-ruchową.

Rokowanie:

• zależy od przyczyny i rozległości uszkodzenia,
• często przewlekłe i utrudniające codzienne funkcjonowanie,
• możliwa częściowa poprawa dzięki rehabilitacji, ale pełne cofnięcie objawów zdarza się rzadko.

Pozostałe informacje:

• klasyczna triada objawów (apraxia spojrzeniowa, ataksja optyczna, simultanagnozja) występuje rzadko w pełnym obrazie, częściej obserwuje się tylko wybrane elementy,
• pacjenci często opisują swoje dolegliwości jako „niezdarność” albo „brak kontroli nad oczami i rękami”,
• zespół Balinta jest ważnym przykładem klinicznym pokazującym znaczenie płatów ciemieniowych w integracji wzroku i ruchu.