Płyn Lugola - czym jest, jak działa, zastosowanie i przeciwwskazania

Płyn Lugola to wodny roztwór jodu w jodku potasu, dostępny w trzech stężeniach 1%, 2% i 5%. Nazwa preparatu pochodzi od jego twórcy, francuskiego lekarza Jeana Lugola.
Produkt ten jest obecny w medycynie od XIX wieku, kiedy to rozpoczęto jego stosowanie w leczeniu wola. Wiele osób z pewnością do dziś pamięta stosowanie płynu Lugola (i jego charakterystyczny posmak) w związku z awarią reaktora jądrowego w Czarnobylu. Jod już po kilku dniach zdołał ochronić tarczyce milionów Polaków przed radioaktywną chmurą, która dotarła do naszego kraju z terenów dzisiejszej Ukrainy.

Dziś płyn Lugola stosowany jest głównie jako środek dezynfekujący i bakteriobójczy na różnego rodzaju otarcia i lekkie skaleczenia. Nadal jest stosowany w leczeniu chorób tarczycy, na kilka dni przed planowaną operacją wycięcia tarczycy i podczas badań (badanie scyntygraficzne). Płyn Lugola zalecany jest również przy stanach zapalnych migdałków i jamy ustnej (płukanie gardła i zabiegi płukania gardła). Przydaje się również do dezynfekcji wody, wspomaga leczenie problemów skórnych, takich jak grzybica, a w przemyśle wykorzystywany jest do wykrywania... skrobi.



Płyn Lugola a jodyna - podstawowe różnice

W rzeczywistości nie ma większych różnic między płynem Lugola a jodyną. Wszystko tak naprawdę sprowadza się do zawartości alkoholu lub jego braku. Płyn Lugola oprócz jodku potasu zawiera w swoim składzie wodę destylowaną. Jodyna, z drugiej strony, oparta jest na alkoholu etylowym i jest używana głównie do dezynfekcji drobnych zadrapań. Płyn Lugola różni się również od jodyny tym, że może być stosowany doustnie. Oczywiście najlepiej jest najpierw skonsultować się z lekarzem, aby uniknąć skutków ubocznych płynu Lugola i interakcji z przyjmowanymi lekami. Jeśli komuś zależy jedynie na przezskórnej suplementacji niedoborów jodu, (transdermalnie - przez skórę) sprawdzi się zarówno jod, jak i płyn Lugola.



Kiedy zaleca się doustne stosowanie płynu Lugola?

Picie płynu Lugola zalecane jest w przypadku skażeń radioaktywnych, gdyż doskonale chroni tarczycę przed niezwykle niebezpiecznym i radioaktywnym izotopem I-131. Preparat ten może być również stosowany doustnie (pod opieką lekarza! To bardzo ważne) w przypadku chorób tarczycy. W przypadku łagodnego niedoboru jodu wystarczy dieta oparta na rybach i owocach morza, wodorostach (kombu, wakame, nori), regularne wakacje nad morzem i ewentualnie suplementacja jodu przez skórę (organizm przyjmie tyle jodu, ile aktualnie potrzebuje, ryzyko przedawkowania w ten sposób praktycznie nie istnieje).



Płyn Lugola na rany - jak prawidłowo stosować?

Płyn Lugola na rany stosowany jest od wieków. Dezynfekując rany i otarcia należy jednak pamiętać o kilku prostych zasadach. Z założenia płyn Lugola służy wyłącznie do dezynfekcji nieuszkodzonej skóry. Może być stosowany do czyszczenia brzegów ran, łagodnych zadrapań i drobnych otarć. Nie zaleca się stosowania go w przypadku jąkania, otwartych ran i oparzeń.

Aby prawidłowo zdezynfekować ranę płynem Lugola, wystarczy nasączyć nierozcieńczonym produktem jałowy gazik i delikatnie przetrzeć miejsce, które tego wymaga. Warto dodatkowo zabezpieczyć skórę materiałem opatrunkowym, aby uniknąć ponownego zakażenia wrażliwej części ciała.



Suplementacja jodu przez skórę przy zastosowaniu płynu Lugola

Płyn Lugola aplikowany przezskórnie to jedna z najpopularniejszych metod uzupełniania niedoborów jodu polecana szczególnie przez naturopatów. 
Czy płyn Lugola jest bezpieczny? W przypadku stosowania transdermalnego na niewielkie obszary skóry, takie jak zgięcia łokci, ryzyko jest minimalne. Oczywiście osoby z nadwrażliwością na jod i przeciwwskazaniami nie powinny tego robić. Inne osoby mogą bezpiecznie zastosować niewielką ilość płynu Lugola na małym skrawku skóry. Jeśli charakterystyczny brązowo-żółty ślad zniknie bardzo szybko, będzie to wskazywać na znaczny niedobór jodu. Aby zwiększyć wchłanianie, posmarowany obszar można zakleić plastrem. Suplementacja jodu przez skórę wyraźnie łagodzi trądzik a także inne problemy skórne. Jednak taka terapia nie powinna być stosowana przez bardzo długi czas i tak jak w przypadku każdej suplementacji, leków dostępnych bez recepty lub próby leczenia, dobrym pomysłem jest skonsultowanie się z lekarzem pierwszego kontaktu lub farmaceutą.



Płyn Lugola a zagrożenie radioaktywne - czy profilaktyczne picie płynu Lugola jest wskazane i bezpieczne?

Obecna sytuacja geopolityczna sprawia, że wiele osób rozważa profilaktyczne picie płynu Lugola w obawie przed możliwym atakiem nuklearnym lub wypadkiem w jednej z wielu europejskich elektrowni jądrowych. Oczywiście dobrym pomysłem jest posiadanie płynu Lugola w domowej apteczce pierwszej pomocy. Nawet jeśli w naszej okolicy nie dojdzie do poważnego skażenia radioaktywnego, zawsze możemy go użyć, choćby do odkażenia ran. Nie jest jednak wskazane przyjmowanie ogromnych ilości jodku potasu w przypadku, gdy nasza tarczyca nie jest zagrożona radioaktywnym izotopem jodu I-131. W ten sposób można wyrządzić wiele szkód w organizmie, które później trudno będzie odwrócić. Nie ryzykuj swojego zdrowia i nie próbuj tego na własną rękę! Istnieje wiele znacznie bezpieczniejszych i przyjemniejszych sposobów na uzupełnienie poziomu jodu w organizmie, na przykład kuchnia japońska lub naturalne spożycie jodu podczas długich wędrówek nad morzem. Można również skorzystać z leczniczych inhalacji w jaskiniach solnych, które stają się coraz bardziej popularne w Polsce.



Płyn Lugola - przeciwwskazania do stosowania i skutki uboczne.

Skutki uboczne stosowania płynu Lugola obejmują:

• rozregulowanie pracy tarczycy
• trądzik jodowy
• gorączka
• reakcje alergiczne
• odwodnienie
• problemy z przewodem pokarmowym (biegunka, wymioty, podrażnienie błony śluzowej żołądka)
• wysypka i uporczywe swędzenie
• powiększone węzły chłonne
• podrażnienie błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej
• zapalenie skóry.

Przeciwwskazania do stosowania płynu Lugola obejmują:

• ciąża i laktacja
• gruźlica płuc
• nadwrażliwość na jod
• choroby nerek
• nadczynność tarczycy.