Otwarte złamanie kostki – jak udzielić pierwszej pomocy i nie wpaść w panikę?

Lato to czas beztroski, podróży i aktywności na świeżym powietrzu. Góry, plaże, rowery, rolki – nic dziwnego, że właśnie teraz liczba urazów rośnie. Jednym z najczęstszych, a zarazem najbardziej dramatycznych wypadków jest złamanie kostki, zwłaszcza to otwarte. Jak zachować zimną krew, gdy letnia przygoda kończy się dramatem?

Lato sprzyja kontuzjom

Wystarczy chwila nieuwagi – nierówny chodnik, kamień na szlaku, skok do wody, źle dobrane buty trekkingowe albo brawurowa jazda na hulajnodze. Kostka "strzela", noga się wygina, a na skórze pojawia się rana, krew, a nawet wystająca kość... To może być otwarte złamanie kostki – stan wymagający natychmiastowej reakcji.

Jak rozpoznać otwarte złamanie?

• silny ból w stawie skokowym
• nienaturalne ułożenie stopy
• duży obrzęk, krwiak
• krwawiąca rana z możliwą widoczną kością
• brak możliwości poruszania stopą lub stania na niej

Pierwsza pomoc – krok po kroku

Zachowaj spokój – panika nie pomoże
Oddychaj głęboko. Jeśli jesteś świadkiem wypadku, przejmij inicjatywę.

Zabezpiecz miejsce wypadku
Nie pozwól, by inni deptali po rannej nodze. Jeśli jesteś na plaży lub w lesie – zorganizuj bezpieczne miejsce do siedzenia lub leżenia.

Wezwij pomoc – numer 112
Podaj lokalizację, opisz uraz (otwarte złamanie kostki) i stan poszkodowanego.

Unieruchom nogę
Użyj kijków, deski, ręcznika lub czegokolwiek, co ustabilizuje kończynę. Nie prostuj kości!

Zatamuj krwawienie i osłoń ranę

• Nałóż opatrunek (lub czystą tkaninę)
• Delikatnie uciskaj wokół rany, nie na kości
• Jeśli masz – załóż rękawiczki

Chroń przed słońcem i odwodnieniem
Osłoń poszkodowanego, ale nie dawaj mu jedzenia ani picia – może wymagać operacji.

Co warto mieć w wakacyjnej apteczce?

Pakując walizkę lub plecak, nie zapomnij o:

• opatrunkach i bandażach
• rękawiczkach jednorazowych
• plastrach, nożyczkach, folii NRC
• płynie dezynfekującym

W górach i na rowerze: zainstaluj aplikację Ratunek – szybkie wezwanie pomocy z lokalizacją.

A co jeśli to się zdarzy za granicą?

• Wezwij lokalne służby (numer alarmowy w UE to także 112)
• Skontaktuj się z ubezpieczycielem
• Poproś o dokumentację medyczną w języku angielskim – przyda się w Polsce

Zapamiętaj

• Nie ruszaj złamanej nogi
• Nie nastawiaj kości
• Nie zostawiaj rannego samego

Porada praktyczna:

Miniapteczka wakacyjna (do kieszeni/plecaka):

• 2× jałowy kompres
• 1× bandaż elastyczny
• 1× plaster z opatrunkiem
• mini płyn do dezynfekcji
• rękawiczki nitrylowe
• folia NRC
• karta ICE z numerem kontaktowym

Zmieści się nawet do nerki rowerowej czy kosmetyczki!

Wakacje mają być radosne, ale to właśnie wtedy najczęściej zapominamy o zasadach bezpieczeństwa. Dobrze mieć plan na przyjemności – i awaryjny plan na wypadek kontuzji. Nawet złamana kostka nie musi zrujnować urlopu, jeśli wiesz, co robić i jak pomóc.