Co wskazuje troponina?
Tags
wskazuje troponina co
Troponiny są białkami kurczliwymi mięśni poprzecznie prążkowanych (szkieletowych i mięśnia sercowego). Odpowiadają one głównie za kontrolę szybkości i siły skurczów mięśnia sercowego. Podwyższony poziom troponin w organizmie świadczy o przebytym zawale serca – wzrost ich stężenia obserwuje się zwykle w ciągu 3 godzin od zdarzenia. Aby potwierdzić lub wykluczyć zawał mięśnia sercowego, wykonuje się badania poziomu troponin z pobranej próbki krwi pacjenta.
 

Czym są troponiny?


Wyróżnia się 3 rodzaje troponin, które są składnikami komórek mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego (miocytów): troponina I, troponina T oraz troponina C. Są one odpowiedzialne za inicjowanie i regulowanie kurczenia i rozkurczania mięśni, a troponina C dodatkowo wiąże się z wapniem i ułatwia poruszanie się organizmu. Białkami kurczliwymi charakterystycznymi dla serca są troponina sercowa T (cTnT), której występowanie obserwuje się też w innych mięśniach niż serce, ale w zmniejszonej ilości oraz troponina sercowa I (cTnI), która jest wyjątkowa dla mięśnia sercowego ze względu na swoją unikatową budowę.

W momencie martwicy komórek mięśniowych przedostają się z miocytu do krwi i to one są najczęściej badane w momencie podejrzenia zawału serca. Im bardziej rozległy zawał lub inne uszkodzenie doprowadzające do uszkodzenia tkanki mięśniowej serca, tym wyższy jest poziom troponin we krwi pacjenta. W przypadku osób zdrowych, troponiny nie są obecne w ich krwi lub w śladowych ilościach. Dzięki specyficznej budowie, troponiny sercowe we krwi są niezwykle czułym wskaźnikiem zawałów serca podczas diagnostyki laboratoryjnej.


Wskazania do badania stężenia troponin

Diagnostyka poziomu troponin we krwi jest zawsze zlecana w przypadku stwierdzenia objawów wskazujących na wystąpienie zawału serca: przeszywającego i ostrego bólu klatki piersiowej (często promieniujący do pleców, szyi, lewej ręki, żuchwy), kołatania serca, duszności, uczucia lęku, obfitego pocenia, utraty przytomności. Charakterystycznym markerem zawału mięśnia sercowego jest brak ustąpienia bólu przez minimum 20 minut oraz po podaniu nitrogliceryny.
W celu potwierdzenia lub wykluczenia zawału, przeprowadza się trzykrotne badanie wzrostu stężenia troponin. Pierwsze oznaczenie należy wykonać natychmiast po okazaniu objawów przez pacjenta, drugie po upływie od 3 do 6 godzin od stwierdzenia symptomów, trzecie po 9-12 godzinach gdy troponina T osiąga maksimum swojego stężenia (trwa to do około 24 godzin). Po upływie około 10-14 dni obserwuje się stopniowe obniżenie poziomu troponin we krwi.

Analiza wyniku testu świadczy o tym jak bardzo rozległy był zawał właśnie poprzez czas utrzymywania się stężenia troponin. Jeśli wysoki poziom utrzymuje się długo po zdarzeniu, pozwala to na retrospektywną ocenę powagi zawału. Badanie poziomu troponin we krwi stosuje się również u osób ze stwierdzonym zespołem wieńcowym i przy prognozowaniu wystąpienia zawału często towarzyszącemu tej chorobie. Testy wykonuje się też pacjentom po przeszczepach serca  (wysoki poziom może spowodować odrzucenie przeszczepu przez organizm) i z ostrą niewydolnością nerek czy niedoczynnością tarczycy.


Na czym polega diagnostyka?


Badanie poziomu troponiny w organizmie przeprowadza się poprzez jednorazowe pobranie próbki krwi żylnej (najczęściej ze zgięcia łokciowego) i nie wymaga ono specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. Krew jest poddawana analizie w specjalistycznych urządzeniach laboratoryjnych oraz wykonuje się test na obecności jednej z troponin sercowych.
Lekarz, aby postawić ostateczną diagnozę, może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań jak: badanie wysiłkowe EKG, echokardiogram, tomografia komputerowa, prześwietlenie klatki piersiowej czy USG serca. Jeżeli wystąpienie zawału zostaje wykluczone, wzrost stężenie troponin może wskazywać inne stany niedokrwienne mięśnia sercowego: niewydolność serca lub nerek, nadciśnienie, migotanie przedsionków, rozwarstwienie aorty, pooperacyjne uszkodzenie serca, sepsa, poważne oparzenia skóry ale też zaburzenia mózgowo-naczyniowe jak udary czy wlewy krwi do mózgu. Niekiedy podwyższone stężenie troponin jest też spowodowane intensywnym wysiłkiem fizycznym jak odbyte biegi maratonowe lub może być skutkiem ubocznym przy stosowania niektórych leków, zatruciu tlenkiem węgla, ale też przy przewlekłych chorobach jak niewydolność tarczycy.


Standardową diagnozą na wysoki poziom troponin jest przekroczenie 99% normalnej wartości u zdrowej dorosłej osoby. Jeśli wynik jest wyższy niż 99% oczekiwanej normy stwierdza się uszkodzenie komórek mięśnia sercowego. Wartości te mogą się różnić w zależności od płci i wieku badanego oraz od metody oznaczania wykonywanego przez dane laboratorium. Niemniej, każdy wynik musi być skonsultowany z lekarzem, aby wdrożyć odpowiednie metody leczenia. Niezwykle ważny jest również w tym procesie zdrowy tryb życia, aktywność fizyczna, rzucenie palenia i zrzucenie zbędnych kilogramów.