Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek – przyczyny, objawy i leczenie

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek – przyczyny, objawy i leczenie

Wstęp

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek (CŚZN) to schorzenie charakteryzujące się zapaleniem cewkowego i śródmiąższowego aparatu nerek, prowadzące do ich dysfunkcji. Może mieć charakter ostry lub przewlekły, a jego etiologia jest zróżnicowana – od infekcji i reakcji alergicznych po choroby autoimmunologiczne i długotrwałe stosowanie leków.

Przyczyny cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek

CŚZN może być wywołane przez różne czynniki, a w zależności od ich charakteru wyróżniamy kilka głównych przyczyn:

  1. Leki – Najczęstsza przyczyna ostrego CŚZN. Szczególnie niebezpieczne są:

    • antybiotyki (np. penicyliny, cefalosporyny, fluorochinolony, sulfonamidy),
    • niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
    • inhibitory pompy protonowej,
    • diuretyki.
  2. Infekcje – Wirusy (np. wirus cytomegalii, wirus Epstein-Barr), bakterie (np. leptospiry, gruźlica), grzyby i pasożyty mogą prowadzić do zapalenia śródmiąższowego nerek.

  3. Choroby autoimmunologiczne – Toczeń rumieniowaty układowy (SLE), zespół Sjögrena, sarkoidoza oraz inne choroby związane z nieprawidłową reakcją układu odpornościowego.

  4. Toksyczne substancje – Metale ciężkie (np. ołów, kadm), zioła o działaniu nefrotoksycznym, narkotyki.

  5. Idiopatyczne CŚZN – W niektórych przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny choroby.

Objawy cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek

Objawy CŚZN różnią się w zależności od jego formy – ostrej lub przewlekłej.

  • Ostre CŚZN:

    • gorączka,
    • bóle w okolicy lędźwiowej,
    • osłabienie,
    • wysypka skórna (często w przypadku reakcji alergicznej),
    • zmniejszona ilość oddawanego moczu (skąpomocz),
    • obrzęki, nadciśnienie tętnicze.
  • Przewlekłe CŚZN:

    • postępująca niewydolność nerek,
    • wielomocz (utrata zdolności zagęszczania moczu),
    • nadciśnienie tętnicze,
    • anemia,
    • osłabienie i zmęczenie.

Diagnostyka

Rozpoznanie CŚZN opiera się na wynikach badań laboratoryjnych i obrazowych:

  • Badania krwi – wzrost kreatyniny, azotu mocznikowego, eozynofilia w przypadku reakcji alergicznej.
  • Badanie ogólne moczu – obecność leukocytów, białkomocz, krwinkomocz, wałeczki leukocytarne.
  • Biopsja nerki – złoty standard w diagnostyce, pozwalający na potwierdzenie zapalenia śródmiąższowego.
  • USG nerek – może wykazać powiększenie nerek w ostrym CŚZN lub ich zmniejszenie w przypadku przewlekłej formy.

Leczenie cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek

Leczenie zależy od przyczyny choroby:

  • Odstawienie szkodliwego czynnika – jeśli przyczyną są leki, ich natychmiastowe odstawienie jest kluczowe.
  • Leczenie immunosupresyjne – w przypadku chorób autoimmunologicznych stosuje się kortykosteroidy i leki immunosupresyjne.
  • Antybiotykoterapia – w przypadku zakażeń bakteryjnych.
  • Leczenie wspomagające – nawadnianie, kontrola nadciśnienia tętniczego, leczenie niewydolności nerek.

Rokowanie

W ostrym CŚZN po usunięciu przyczyny funkcja nerek często wraca do normy. Natomiast w przewlekłym CŚZN zmiany mogą prowadzić do trwałej niewydolności nerek i konieczności dializoterapii.

Podsumowanie

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek to poważna choroba, której nieleczona forma może prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i eliminacja czynników wywołujących, co może zapobiec trwałym uszkodzeniom nerek.