Arytmia serca

Tags

Arytmia serca to zaburzenie rytmu serca, które może objawiać się jego zbyt szybkim, zbyt wolnym lub nieregularnym biciem. Stan ten wynika z nieprawidłowego przewodzenia impulsów elektrycznych w mięśniu sercowym i może występować sporadycznie lub przewlekle. W zależności od rodzaju arytmii, jej wpływ na zdrowie może być niegroźny lub stanowić zagrożenie życia.

Arytmie dzielą się na kilka głównych typów, w zależności od miejsca ich powstawania i charakteru zaburzenia rytmu:

Tachykardia (przyspieszone bicie serca)

Częstość akcji serca przekracza 100 uderzeń na minutę.

Może obejmować m.in.:

Tachykardię zatokową (przyspieszone rytmy fizjologiczne).
Migotanie przedsionków – jedna z najczęstszych form, mogąca prowadzić do udaru mózgu.
Częstoskurcz komorowy – potencjalnie zagrażający życiu.

2. Bradykardia (zwolnione bicie serca)

Częstość akcji serca spada poniżej 60 uderzeń na minutę.
Może występować u sportowców jako fizjologiczne zwolnienie rytmu lub być efektem zaburzeń przewodzenia, takich jak blok przedsionkowo-komorowy.

3. Skurcze dodatkowe

Przedwczesne pobudzenia serca wywołujące uczucie "dodatkowego" uderzenia.
Najczęściej są łagodne, ale mogą wskazywać na problem kardiologiczny.

4. Migotanie komór

Chaotyczne i szybkie skurcze komór serca, które uniemożliwiają skuteczne pompowanie krwi.
Stan bezpośrednio zagrażający życiu, wymagający natychmiastowej defibrylacji.

Arytmia może być wywołana wieloma czynnikami, w tym:

Choroby serca: Miażdżyca, zawał serca, niewydolność serca, kardiomiopatie.
Zaburzenia elektrolitowe: Niski poziom potasu, magnezu lub sodu.
Nadciśnienie tętnicze: Powoduje obciążenie serca i zmiany strukturalne.
Czynniki hormonalne: Nadczynność lub niedoczynność tarczycy.
Stres i emocje: Silny stres może stymulować arytmię poprzez aktywację układu współczulnego.
Leki i substancje stymulujące: Nadmierne spożycie kofeiny, alkoholu, nikotyny, a także stosowanie narkotyków (np. kokainy).
Choroby płuc: Takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).
Wady wrodzone: Niektóre osoby mają genetyczne predyspozycje do zaburzeń rytmu serca.

Niektóre arytmie mogą przebiegać bezobjawowo, ale częściej towarzyszą im:

Uczucie kołatania serca (palpitacje).
Zawroty głowy, omdlenia lub uczucie osłabienia.
Duszność i zmęczenie, zwłaszcza przy wysiłku.
Ból w klatce piersiowej (może wskazywać na niedokrwienie serca).
Uczucie niepokoju lub lęku.
W przypadku nagłego zatrzymania akcji serca (np. przy migotaniu komór) objawem jest utrata przytomności i brak tętna.

Rozpoznanie arytmii wymaga szczegółowej diagnostyki, która może obejmować:

Badanie EKG (elektrokardiografia)
Rejestruje elektryczną aktywność serca i pomaga zidentyfikować typ arytmii.
Holter EKG
Całodobowe monitorowanie pracy serca w codziennych warunkach.
Test wysiłkowy
Ocena pracy serca podczas fizycznego obciążenia.
Echokardiografia
Obrazowanie serca pozwalające ocenić jego strukturę i funkcję.
Badanie elektrofizjologiczne (EPS)
Inwazyjne badanie oceniające impulsy elektryczne w sercu.

Metoda leczenia zależy od rodzaju i przyczyny arytmii:

Farmakoterapia
Leki przeciwarytmiczne (np. amiodaron, beta-blokery) regulują rytm serca.
Antykoagulanty (np. warfaryna, NOAC) w migotaniu przedsionków zapobiegają powstawaniu skrzepów.
Kardiowersja elektryczna
Stosowana w przypadku niektórych tachyarytmii – za pomocą impulsu elektrycznego przywraca prawidłowy rytm.
Ablacja: Inwazyjny zabieg polegający na usunięciu tkanki serca odpowiedzialnej za arytmię, często wykonywany w migotaniu przedsionków.
Rozrusznik serca: Urządzenie wszczepiane pod skórę, które kontroluje rytm serca w bradykardii lub bloku przedsionkowo-komorowym.
Defibrylator (ICD): Implantuje się go u pacjentów zagrożonych migotaniem komór; automatycznie koryguje zagrażające życiu arytmie.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia arytmii, należy:

Zdrowa dieta

Spożywaj produkty bogate w potas (banany, pomidory), magnez (orzechy, nasiona) i kwasy omega-3 (ryby morskie).
Ogranicz sól, tłuszcze trans oraz cukry.

2. Regularna aktywność fizyczna

Ćwiczenia poprawiają kondycję serca i regulują ciśnienie krwi.

3. Rzucenie palenia i ograniczenie alkoholu

Obie substancje mogą powodować arytmie.

4. Unikanie stresu

Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja i joga, mogą pomóc utrzymać zdrowy rytm serca.

5. Kontrola zdrowia

Regularne badania serca, monitorowanie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu.

Arytmia serca to schorzenie o różnorodnym przebiegu i konsekwencjach. Wczesne wykrycie i leczenie arytmii pozwalają zapobiec poważnym powikłaniom, takim jak udar czy niewydolność serca. Kluczowe znaczenie ma zdrowy styl życia, który wspiera prawidłową pracę układu krążenia. W razie jakichkolwiek niepokojących objawów warto skonsultować się z lekarzem, aby odpowiednio wcześnie podjąć działania.