Ablacja kanału słuchowego u zwierząt

Ablacja kanału słuchowego to zabieg chirurgiczny polegający na częściowym lub całkowitym usunięciu zewnętrznego kanału słuchowego, a niekiedy również struktur ucha środkowego. Stosuje się go u zwierząt, najczęściej u psów i kotów, w przypadkach, gdy przewlekłe choroby ucha nie reagują na leczenie zachowawcze (farmakologiczne).

Najczęściej wykonywaną formą zabiegu jest całkowita ablacja kanału słuchowego z boczną bulla osteotomią (TECA-BO, Total Ear Canal Ablation with Lateral Bulla Osteotomy).

Wskazania do zabiegu

Ablacja jest ostatecznością – decyzję o jej przeprowadzeniu podejmuje lekarz weterynarii po wyczerpaniu wszystkich innych metod leczenia. Do najczęstszych wskazań należą:

przewlekłe, ropne lub przerostowe zapalenie ucha zewnętrznego,

zapalenie ucha środkowego oporne na leczenie,

guzy lub nowotwory kanału słuchowego,

ciała obce lub urazy prowadzące do trwałego zwężenia przewodu,

pourazowe lub przewlekłe zmiany destrukcyjne w obrębie ucha.

Zabieg rozważa się szczególnie wtedy, gdy kanał słuchowy jest zbliznowaciały, zwężony i nieprzepuszczalny dla powietrza, a leczenie farmakologiczne nie przynosi poprawy.

Przygotowanie do zabiegu

Przed ablacją lekarz wykonuje szczegółową diagnostykę:

badanie otoskopowe (jeśli możliwe),

cytologię i posiew wydzieliny z ucha,

badania obrazowe – RTG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, aby ocenić zasięg zmian w uchu środkowym,

badania krwi w celu oceny ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia.

Na podstawie wyników lekarz planuje zakres operacji oraz znieczulenie ogólne.

Przebieg zabiegu

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Chirurg wykonuje nacięcie w okolicy małżowiny usznej, następnie usuwa cały kanał słuchowy zewnętrzny aż do poziomu puszki bębenkowej (bulla tympanica).
W przypadku TECA-BO dodatkowo otwiera się boczną ścianę puszki bębenkowej w celu oczyszczenia jej wnętrza z tkanek zapalnych i wysięku.

Po zakończeniu zabiegu zakłada się drenaż, a następnie zamyka ranę warstwowo. Zwierzę pozostaje pod obserwacją aż do wybudzenia z narkozy.

Okres pooperacyjny i rekonwalescencja

Po operacji zwierzę wymaga:

podawania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,

antybiotykoterapii (zazwyczaj przez 10–14 dni),

ochrony rany przed drapaniem – często stosuje się kołnierz ochronny,

regularnych kontroli u lekarza weterynarii.

Szybkość gojenia zależy od rozległości zabiegu i stanu tkanek przed operacją.
Zwykle rana goi się w ciągu 3–4 tygodni, jednak pełna regeneracja i przystosowanie zwierzęcia może potrwać dłużej.

Możliwe powikłania

Jak przy każdym zabiegu chirurgicznym, również ablacja niesie pewne ryzyko.
Do najczęstszych powikłań należą:

krwiaki i infekcje pooperacyjne,

porażenie nerwu twarzowego (przejściowe opadanie wargi lub powieki po stronie operowanej),

przetoki ropne,

utrata słuchu w operowanym uchu (najczęściej nieunikniona przy całkowitej ablacji).

Mimo to większość pacjentów po zabiegu znacznie lepiej funkcjonuje – znikają ból, świąd i przewlekły wysięk, które wcześniej znacząco obniżały komfort życia.

Efekty i jakość życia po ablacji

Zwierzęta bardzo dobrze adaptują się do życia po utracie słuchu jednostronnej.
Największą korzyścią zabiegu jest całkowite ustąpienie bólu i dyskomfortu, które wcześniej towarzyszyły przewlekłym zapaleniom.
Właściciele często zauważają poprawę samopoczucia, apetytu i zachowania pupila już w ciągu kilku dni po operacji.

Ablacja kanału słuchowego to zabieg z zakresu chirurgii weterynaryjnej, wykonywany w przypadkach, gdy inne formy leczenia zawodzą. Choć jest to procedura radykalna, często stanowi jedyną skuteczną metodę poprawy jakości życia zwierzęcia cierpiącego z powodu przewlekłego bólu i infekcji ucha.
Prawidłowo przeprowadzony zabieg oraz odpowiednia opieka pooperacyjna pozwalają uzyskać bardzo dobre wyniki i trwałe uwolnienie od problemów otologicznych.