Nefrektomia - co to takiego? PCNL, URS

Nefrektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu nerki – w całości (nefrektomia całkowita) lub częściowo (nefrektomia częściowa, tzw. resekcja nerki).
Wskazaniem do przeprowadzenia tego zabiegu może być m.in. nowotwór nerki, ciężkie uszkodzenie pourazowe, zaawansowane zakażenie lub znaczne zniszczenie miąższu nerkowego w przebiegu kamicy.

Współczesna chirurgia urologiczna dąży do maksymalnego zachowania funkcji nerek, dlatego całkowite usunięcie narządu wykonuje się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. W wielu przypadkach możliwe są nowoczesne, małoinwazyjne techniki leczenia, takie jak PCNL czy URS.

PCNL – przezskórna nefrolitotrypsja

PCNL (Percutaneous Nephrolithotomy), czyli przezskórna nefrolitotrypsja, to metoda endoskopowa stosowana w leczeniu dużych lub złożonych kamieni nerkowych, których nie da się usunąć za pomocą mniej inwazyjnych sposobów (np. ESWL – kruszenia falą uderzeniową).

Jak przebiega PCNL?

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Chirurg wykonuje niewielkie nacięcie (około 1 cm) w okolicy lędźwiowej, przez które wprowadza się specjalny nefroskop bezpośrednio do układu kielichowo-miedniczkowego nerki.
Kamienie są następnie rozkruszane (za pomocą ultradźwięków, lasera lub energii pneumatycznej) i usuwane na zewnątrz.

Zalety PCNL:

skuteczność sięgająca nawet 90–95% w usuwaniu dużych złogów,

mniejsza inwazyjność w porównaniu z klasyczną operacją otwartą,

krótszy czas hospitalizacji i rekonwalescencji,

mniejsze ryzyko powikłań i utraty krwi.

Po zabiegu często pozostawia się cewnik nefrostomijny w celu odprowadzenia moczu i ewentualnych pozostałości kamieni.

URS – ureterorenoskopia

URS (Ureterorenoscopy) to metoda polegająca na endoskopowym usuwaniu kamieni z moczowodu lub nerki. W przeciwieństwie do PCNL, dostęp do kamienia odbywa się przez cewkę moczową i pęcherz, bez konieczności nacinania skóry.

W trakcie zabiegu urolog wprowadza cienki instrument – ureteroskop – który pozwala obejrzeć wnętrze dróg moczowych i precyzyjnie usunąć lub rozkruszyć złóg za pomocą lasera holmowego.

Zalety URS:

zabieg małoinwazyjny, wykonywany najczęściej w trybie jednodniowym,

możliwość leczenia kamieni zarówno w moczowodzie, jak i w nerce (tzw. RIRS – retrogradalna ureterorenoskopia),

szybki powrót do pełnej aktywności,

niskie ryzyko powikłań.

Po zabiegu często zakłada się stent DJ (podwójny „J”), który ułatwia odpływ moczu i zmniejsza obrzęk moczowodu.

PCNL i URS a klasyczna nefrektomia

Podczas gdy nefrektomia wiąże się z usunięciem całego (lub części) narządu, PCNL i URS to zabiegi zachowujące nerkę – ich celem jest usunięcie przyczyny choroby (kamienia), a nie samego narządu.
Dzięki rozwojowi technologii endoskopowych, większość przypadków kamicy nerkowej można dziś skutecznie leczyć bez potrzeby otwierania jamy brzusznej ani usuwania nerki.

Nowoczesne kierunki w urologii

Postęp technologiczny umożliwia stosowanie coraz bardziej precyzyjnych i bezpiecznych metod diagnostycznych oraz zabiegowych.
Nowoczesne urządzenia endoskopowe, lasery holmowe, mini-PCNL (z miniaturowymi nefroskopami) czy elastyczne ureterorenoskopy pozwalają leczyć nawet drobne złogi z minimalnym ryzykiem dla pacjenta.

Nefrektomia to poważny zabieg chirurgiczny, stosowany w przypadkach, gdy nie da się uratować funkcji nerki.
Natomiast techniki takie jak PCNL i URS umożliwiają skuteczne leczenie kamicy nerkowej bez konieczności usuwania narządu.
Dzięki nowoczesnym metodom endoskopowym i laserowym pacjenci mają dziś szansę na szybki powrót do zdrowia, mniejszy ból pooperacyjny i znacznie krótszy czas hospitalizacji.