Leczenie tętniaków mózgu.

Tętniak mózgu to patologiczne poszerzenie ściany naczynia krwionośnego w mózgu, przypominające mały balonik wypełniony krwią. Najczęściej rozwija się na tętnicach podstawy mózgu, tam gdzie naczynia krwionośne rozgałęziają się – czyli tam, gdzie ciśnienie krwi działa na ścianę naczynia najmocniej.

Tętniaki mogą przez lata nie dawać żadnych objawów, ale ich pęknięcie prowadzi do krwotoku podpajęczynówkowego, czyli wylewu krwi do przestrzeni otaczającej mózg. To stan bezpośredniego zagrożenia życia, wymagający natychmiastowego leczenia.

Jakie są objawy tętniaka?
Nierozpoznany tętniak (niepęknięty) zwykle:

nie daje żadnych objawów,

bywa przypadkowo wykrywany w badaniach obrazowych (np. tomografii, rezonansie),

czasami może powodować ucisk i objawy neurologiczne: zaburzenia widzenia, bóle głowy, podwójne widzenie.

Tętniak pęknięty powoduje:

nagły, silny ból głowy ("ból jak grom z jasnego nieba"),

nudności, wymioty,

sztywność karku,

utratę przytomności,

drgawki,

śpiączkę – w ciężkich przypadkach.

Jak diagnozuje się tętniaka mózgu?

W diagnostyce tętniaków wykorzystuje się:

tomografię komputerową (CT) – zwłaszcza w przypadku podejrzenia krwotoku,

angio-TK lub angio-MRI – pokazują dokładny obraz naczyń krwionośnych,

angiografię mózgową (DSA) – inwazyjne, ale bardzo dokładne badanie z użyciem kontrastu,

badanie płynu mózgowo-rdzeniowego – jeśli nie widać krwotoku w obrazowaniu, ale są objawy neurologiczne.

Leczenie tętniaków – metody

Leczenie zależy od:

wielkości i lokalizacji tętniaka,

wieku i stanu ogólnego pacjenta,

tego, czy tętniak już pękł, czy nie.

1. Obserwacja (w wybranych przypadkach)

dotyczy małych, niepękniętych tętniaków, które nie powodują objawów,

pacjent pozostaje pod stałą kontrolą neurologiczną i radiologiczną,

stosuje się leczenie wspomagające: kontrola ciśnienia, rzucenie palenia, unikanie stresu.

2. Zabieg chirurgiczny – klipsowanie tętniaka

wykonywany metodą kraniotomii (otwarcia czaszki),

polega na założeniu metalowego klipsa na szyję tętniaka, co blokuje dopływ krwi do jego wnętrza,

skutecznie chroni przed pęknięciem,

metoda inwazyjna, ale dająca trwały efekt,

stosowana najczęściej przy tętniakach powierzchownych, łatwo dostępnych.

3. Embolizacja (metoda wewnątrznaczyniowa)

mało inwazyjna, wykonywana przez naczynie w pachwinie lub nadgarstku (jak w kardiologii),

przez cienki cewnik wprowadza się spirale platynowe (coile) lub specjalne stenty i flow-divertery, które wypełniają tętniak i zamykają go od środka,

krew przestaje krążyć w tętniaku, co zapobiega jego pęknięciu,

szybki powrót do zdrowia i mniejsze ryzyko powikłań,

idealna dla tętniaków głębokich lub trudnodostępnych chirurgicznie.

Co po leczeniu? Rekonwalescencja i kontrola

Po klipsowaniu: zwykle kilkudniowy pobyt w szpitalu, rehabilitacja neurologiczna, kontrolne badania obrazowe.

Po embolizacji: pacjent często może wyjść do domu po 2–3 dniach, jednak potrzebne są okresowe kontrole angiograficzne.

Ważne są:

kontrole neurologiczne i radiologiczne (co 6–12 miesięcy),

leczenie profilaktyczne (kontrola ciśnienia, unikanie używek),

rehabilitacja neurologiczna, jeśli wystąpiły powikłania neurologiczne (np. po krwotoku).

Ryzyko i powikłania

Jak każda procedura medyczna, leczenie tętniaków wiąże się z pewnym ryzykiem:

niedokrwienie mózgu (zakrzepy),

krwawienie śródczaszkowe,

obrzęk mózgu,

napady padaczkowe,

uszkodzenia neurologiczne (zależą od lokalizacji tętniaka).

Jednak ryzyko nieleczenia – zwłaszcza pęknięcia tętniaka – jest znacznie wyższe. Śmiertelność w przypadku pękniętego tętniaka sięga nawet 40–50%, a wiele osób przeżywających krwotok ma trwałe uszkodzenia mózgu.

Tętniak mózgu to potencjalnie śmiertelna, ale coraz częściej skutecznie leczona patologia naczyń mózgowych. Wczesne wykrycie i odpowiednio dobrana metoda leczenia – chirurgiczna lub wewnątrznaczyniowa – pozwala nie tylko zapobiec pęknięciu tętniaka, ale często przywraca pacjentom normalne życie.

Jeśli masz w rodzinie przypadki tętniaków, cierpisz na przewlekłe bóle głowy lub masz objawy neurologiczne – nie ignoruj ich. Profilaktyka i wczesna diagnostyka mogą uratować życie.