Hipotensja: Co to jest, przyczyny, objawy i leczenie

Hipotensja, czyli niskie ciśnienie krwi, to stan, w którym ciśnienie tętnicze jest zbyt niskie, co może prowadzić do niedostatecznego przepływu krwi do narządów i tkanek, w tym do serca, mózgu i nerek. Zwykle hipotensja jest definiowana jako ciśnienie skurczowe poniżej 90 mmHg i ciśnienie rozkurczowe poniżej 60 mmHg. Choć niskie ciśnienie krwi nie zawsze jest problemem, w niektórych przypadkach może prowadzić do zawrotów głowy, omdleń, a nawet poważniejszych powikłań.

Przyczyny hipotensji

Hipotensja może występować z różnych powodów, a przyczyny zależą od konkretnej sytuacji. Do najczęstszych przyczyn niskiego ciśnienia należą:

Odwodnienie:

  • Kiedy organizm traci zbyt dużo wody (np. w wyniku biegunki, wymiotów, nadmiernego pocenia się), może dojść do odwodnienia, co prowadzi do zmniejszenia objętości krwi i spadku ciśnienia.

Problemy z sercem:

  • Choroby serca, takie jak niewydolność serca, problemy z zaworami serca, zawał serca lub zaburzenia rytmu serca, mogą prowadzić do zmniejszenia efektywności pompowania krwi przez serce, co powoduje hipotensję.

Zaburzenia hormonalne:

  • Schorzenia takie jak niedoczynność tarczycy, choroba Adisona (niedobór hormonów nadnerczy) lub niski poziom cukru we krwi (hipoglikemia) mogą wpływać na regulację ciśnienia krwi i prowadzić do hipotensji.

Używki i leki:

  • Niektóre leki, takie jak diuretyki (leki moczopędne), leki na nadciśnienie, leki przeciwdepresyjne, a także alkohol i narkotyki, mogą obniżać ciśnienie krwi.

Ciężka infekcja (sepsa):

  • Ciężkie infekcje mogą prowadzić do zapalenia w organizmie, co może obniżyć ciśnienie krwi. Sepsa to stan, w którym infekcja prowadzi do spadku ciśnienia krwi, co zagraża życiu.

Uraz:

  • Urazy związane z dużą utratą krwi, np. w wyniku wypadków lub operacji, mogą spowodować hipotensję poprzez zmniejszenie objętości krwi krążącej w organizmie.

Stałe zmiany w pozycji ciała (hipotensja ortostatyczna):

  • Osoby, które nagle wstają z pozycji siedzącej lub leżącej, mogą doświadczać tzw. ortostatycznej hipotensji, która objawia się zawrotami głowy i uczuciem osłabienia.

Ciąża:

  • W czasie ciąży organizm kobiety przechodzi zmiany, które mogą prowadzić do obniżenia ciśnienia krwi, szczególnie w pierwszych 24 tygodniach ciąży.

 

Objawy hipotensji

Niskie ciśnienie krwi może objawiać się na różne sposoby, w zależności od jego stopnia oraz przyczyny. Objawy mogą obejmować:

  • Zawroty głowy lub uczucie osłabienia – często występują po wstaniu z pozycji leżącej lub siedzącej.
  • Omdlenia – w wyniku obniżonego przepływu krwi do mózgu.
  • Zmęczenie – osoby z niskim ciśnieniem mogą odczuwać chroniczne zmęczenie, brak energii.
  • Problemy z koncentracją – trudności w skupieniu uwagi na codziennych czynnościach.
  • Bladość skóry – w wyniku słabego ukrwienia skóry.
  • Nudności – uczucie mdłości lub ogólne osłabienie organizmu.

W bardziej poważnych przypadkach, hipotensja może prowadzić do utraty przytomności lub wstrząsu, zwłaszcza gdy ciśnienie spada nagle i gwałtownie.

 

Jak diagnozować hipotensję?

Diagnoza hipotensji zwykle jest ustalana na podstawie pomiaru ciśnienia tętniczego. Aby prawidłowo ocenić, czy pacjent ma niskie ciśnienie, lekarz może:

  1. Zmierzyć ciśnienie tętnicze: Pomiar wykonuje się przy pomocy ciśnieniomierza. Niskie ciśnienie diagnozuje się, gdy ciśnienie skurczowe jest poniżej 90 mmHg, a rozkurczowe poniżej 60 mmHg.
  2. Przeprowadzić dodatkowe badania: W zależności od objawów i przyczyny, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak morfologia krwi, badanie poziomu hormonów, USG serca, badania nerek, czy testy na obecność infekcji.

 

Leczenie hipotensji

Leczenie hipotensji zależy od jej przyczyny oraz stopnia nasilenia objawów. W przypadku łagodnej hipotensji, lekarz może zalecić proste zmiany w stylu życia, takie jak:

  • Zwiększenie spożycia soli: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić zwiększenie ilości soli w diecie, ponieważ sól pomaga podnieść ciśnienie.

  • Picie większej ilości płynów: Odwodnienie może prowadzić do spadku ciśnienia, więc ważne jest picie odpowiedniej ilości wody.

  • Noszenie pończoch uciskowych: Pończochy uciskowe pomagają poprawić krążenie i zapobiegają gromadzeniu się krwi w nogach, co może podnieść ciśnienie krwi.

  • Unikanie nagłych zmian pozycji ciała: Osoby z hipotensją powinny unikać gwałtownego wstawania z pozycji leżącej lub siedzącej, aby zapobiec zawrotom głowy i omdleniom.

  • Leczenie farmakologiczne: W bardziej poważnych przypadkach, gdy ciśnienie krwi nie wraca do normy, lekarz może przepisać leki podnoszące ciśnienie krwi, takie jak midodrina lub fludrokortyzon.

  • Leczenie chorób podstawowych: Jeśli hipotensja jest wynikiem innych schorzeń (np. infekcji, chorób serca czy problemów hormonalnych), konieczne będzie leczenie tych chorób.

 

Jak zapobiegać hipotensji?

  1. Regularne picie wody, aby utrzymać odpowiednią objętość krwi.

  2. Zwiększenie spożycia soli (w zależności od zaleceń lekarza).

  3. Unikanie długotrwałego stania w jednej pozycji.

  4. Wstawanie powoli z pozycji siedzącej lub leżącej.

  5. Noszenie odzieży uciskowej, jeśli jest to zalecane przez lekarza.

  6. Regularne monitorowanie ciśnienia w przypadku osób z ryzykiem.

 

Kiedy należy udać się do lekarza?

Jeśli objawy hipotensji są częste, nasilają się lub prowadzą do omdleń, należy skonsultować się z lekarzem. Ważne jest, aby ustalić przyczynę niskiego ciśnienia i wprowadzić odpowiednie leczenie, aby uniknąć powikłań.