Czy można przedawkować potas i jakie są tego objawy?

Potas to jeden z kluczowych elektrolitów w organizmie człowieka, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mięśni, serca, nerwów i wielu procesów metabolicznych. Choć niedobór potasu (hipokaliemia) jest częściej omawiany, to nadmiar tego pierwiastka – czyli hiperkaliemia – może być równie niebezpieczny, a nawet zagrażać życiu.

Czy można przedawkować potas?

Tak – przedawkowanie potasu jest możliwe, choć u zdrowych osób zdarza się rzadko. Organizm człowieka posiada mechanizmy regulujące poziom potasu, głównie za pomocą nerek, które wydalają jego nadmiar z moczem. Jednak w pewnych sytuacjach (np. przy niewydolności nerek, stosowaniu niektórych leków czy suplementacji potasem bez kontroli) może dojść do niebezpiecznego wzrostu poziomu tego elektrolitu we krwi.

Przyczyny nadmiaru potasu (hiperkaliemii)

- Niewydolność nerek – najczęstsza przyczyna; nerki nie są w stanie usunąć nadmiaru potasu.

- Nadmierna suplementacja potasu – zażywanie zbyt dużych dawek suplementów bez konsultacji z lekarzem.

- Leki – niektóre leki podnoszą poziom potasu, np. inhibitory ACE, ARB, spironolakton, NLPZ.

- Uszkodzenie komórek – rozpad dużej liczby komórek (np. w wyniku urazów, oparzeń, chemioterapii) uwalnia potas do krwi.

- Kwasica metaboliczna – przedostanie się potasu z komórek do krwi.

Objawy przedawkowania potasu

Objawy hiperkaliemii mogą być niespecyficzne i rozwijać się stopniowo lub gwałtownie, w zależności od stopnia podwyższenia poziomu potasu. Do najczęstszych należą:

Objawy łagodne:

- Osłabienie mięśni

- Zmęczenie

- Mrowienie lub drętwienie kończyn

- Mdłości

Objawy cięższe:

- Zaburzenia rytmu serca (arytmie)

- Uczucie kołatania serca

- Zawroty głowy

- Spowolniona akcja serca (bradykardia)

- Ból w klatce piersiowej

W skrajnych przypadkach:

- Zatrzymanie akcji serca i nagły zgon

Warto zaznaczyć, że poziom potasu powyżej 6,0 mmol/l (norma: ok. 3,5–5,0 mmol/l) powinien być uznawany za stan wymagający szybkiej interwencji lekarskiej.

Jak uniknąć przedawkowania potasu?

Nie przyjmuj suplementów potasu bez nadzoru lekarskiego.

Regularnie kontroluj poziom potasu, jeśli masz choroby nerek lub przyjmujesz leki wpływające na jego stężenie.

Zachowaj umiar w spożyciu produktów bogatych w potas, jeśli masz ograniczoną funkcję nerek (np. banany, pomidory, ziemniaki, suszone owoce, orzechy).

Nie łącz kilku źródeł potasu bez potrzeby, np. suplementów z napojami izotonicznymi.

Podsumowanie

Potas to pierwiastek niezbędny do życia, ale jak wszystko – może być szkodliwy w nadmiarze. Przedawkowanie potasu, czyli hiperkaliemia, może prowadzić do poważnych zaburzeń pracy serca, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Dlatego każda suplementacja potasem powinna być prowadzona tylko pod kontrolą lekarza, szczególnie u osób z chorobami nerek lub przyjmujących leki wpływające na gospodarkę elektrolitową.