Wszy - skąd się biorą, jak im zapobiegać?

Wszy to pasożyty, które przyczepiają się do ludzkich włosów i żywią się ludzką krwią. Najbardziej rozpowszechnionym rodzajem wszy jest wszawica głowowa. Inwazja wszy głowowych jest medycznie znana jako Pediculosis capitis.


Dorosłe samice wszy mogą złożyć do sześciu jaj dziennie. Jaja są składane bezpośrednio na łodydze włosa. Te, które znajdują się w odległości mniejszej niż sześć milimetrów od skóry głowy, najprawdopodobniej się wyklują. Jaja są zasadniczo przyklejane do włosów przez wydzieliny samicy wszy.

Jaja wykluwają się po około tygodniu, tworząc nimfę. Następnie nimfy przechodzą przez trzy kolejne okresy wzrostu. W ich trakcie linieją, aż osiągną dorosły rozmiar.

Dorosłe wszy są wielkości ziarna sezamu i mogą być bardzo trudne do zauważenia, ponieważ mogą mieć dowolny kolor, od białego przez brązowy do brązowego.

Wszy zazwyczaj żywią się krwią od czterech do pięciu razy dziennie. Używają swoich części ustnych, aby wgryźć się w skórę i wydzielają substancję, która blokuje krzepnięcie krwi.

Chociaż ważne jest, aby pamiętać, że inwazja wszy może przytrafić się każdemu, niektóre osoby są bardziej narażone na kontakt z wszami.

Rodzaje wszy


Typowe rodzaje wszy obejmują wszy głowowe, wszy cielesne i wszy łonowe.

Wszy głowowe są pasożytami obligatoryjnymi. Oznacza to, że nie mogą przetrwać bez ludzkiego żywiciela. Ten gatunek może żyć tylko na żywicielu ludzkim, więc nie można się nimi zarazić od psa, kota, świnki morskiej ani żadnego innego futrzanego zwierzaka. 
Wszy nie mają skrzydeł, więc nie mogą latać. Mają sześć nóg z pazurami na końcach - w ten sposób przyczepiają się do włosów. 
Wszy głowowe mogą osiedlać się w dowolnym miejscu na skórze głowy, ale najczęściej można je znaleźć na włosach z tyłu szyi i wokół uszu, gdzie jest najcieplej.

Wszy na ciele
Wszy ciała różnią się nieco od wszy głowowych, ponieważ składają jaja na ubraniach zamiast na ciele. Wszy żyją również w ubraniach i przenoszą się na ciało tylko w celu żerowania. Wszy ciała mogą przenosić wiele chorób, takich jak:
  • tyfus przenoszony przez wszy
  • gorączka nawrotowa
  • gorączka okopowa
  • Wszy ciała są jedynym rodzajem wszy, o których wiadomo, że rozprzestrzeniają choroby.

Wszy łonowe to gatunek wszy z dużymi przednimi odnóżami, przez co pod mikroskopem przypominają kraby. Są one najmniejszym rodzajem wszy. Wszy łonowe nazywane są "krabami" i są zwykle przenoszone z jednej osoby na drugą podczas aktywności seksualnej. Żyją we włosach w okolicy narządów płciowych żywiciela i mogą powodować swędzenie.


Jak rozprzestrzeniają się wszy?


Inwazje wszy mogą przytrafić się każdemu, ale są one szczególnie niepokojące dla dzieci w wieku szkolnym. Ważne jest, aby podkreślić, że niewłaściwa higiena - taka jak pominięte kąpiele lub prysznice lub inne kwestie związane z higieną - nie jest zazwyczaj przyczyną wszawicy głowowej.

Dzieci, które żyją w zatłoczonych warunkach mogą mieć większy problem z wszawicą. Dzieje się tak tylko dlatego, że mieszkają blisko siebie i mogą spać w tym samym łóżku. Istnieją tylko dwa sposoby rozprzestrzeniania się wszy głowowych z osoby na osobę. Jednym z nich jest bezpośredni kontakt głowy z głową, na przykład gdy dzieci przytulają się lub zbliżają do siebie głowy, aby spojrzeć na tę samą książkę. Drugi sposób to dzielenie się kapeluszami, czapkami, opaskami do włosów, szalikami lub innymi przedmiotami osobistymi, takimi jak grzebienie lub szczotki.

Wszy cielesne są rozprzestrzeniane przez wszy żyjące na niepranej odzieży. W przeciwieństwie do innych rodzajów wszy, rozprzestrzenianiu się wszy można zapobiec w dość prosty sposób. Ubrania powinny być często prane po noszeniu i należy unikać dzielenia się ubraniami z innymi.

Wszy łonowe ("kraby") rozprzestrzeniają się poprzez aktywność seksualną. Dzieci zarażone wszawicą łonową mogą być ofiarami wykorzystywania seksualnego.


Leczenie wszawicy


Istnieje wiele metod leczenia, które mogą skutecznie pozbyć się wszy głowowych. Obejmują one produkty dostępne bez recepty, naturalne środki zaradcze i leki na receptę. Należy jednak pamiętać, że nie ma żadnych naturalnych ani alternatywnych produktów zalecanych przez CDC do leczenia wszy.

Całkowite pozbycie się wszy obejmuje trzy kroki. Bez względu na rodzaj wszy, proces leczenia jest zasadniczo taki sam:
  • Zabij wszy.
  • Zabij i usuń jaja.
  • Odkażenie wszystkich dotkniętych obszarów i odzieży.

Najpopularniejszym produktem do leczenia wszy jest szampon pediculicydowy. Po zastosowaniu tego środka na dotkniętym obszarze, włosy nie powinny być myte przez okres do dwóch dni.

Można użyć specjalnego grzebienia zwanego "grzebieniem nit", aby ostrożnie usunąć jaja, które przyczepiły się do łodygi włosa.

Należy dokładnie odkurzyć każdy obszar domu, w którym mogły spaść włosy. Wszelką pościel lub odzież, która była narażona na kontakt z wszami, należy wyprać w pralce w gorącej wodzie.

Warto unikać stosowania leków na wszy u siebie lub małych dzieci. Niektóre naturalne produkty obiecują takie same rezultaty jak pedikulicydy. Niektóre badania wykazały, że olejki eteryczne mogą odgrywać rolę w leczeniu wszy. Jeśli masz wszy, możesz znaleźć ulgę dzięki następującym olejkom:
  • olejek z drzewa herbacianego
  • olejek eukaliptusowy
  • olejek neem
  • olejek lawendowy

"Super wszy"
Wszy wydają się budować odporność na niektóre powszechnie stosowane produkty. Amerykańska Rada Nauki i Zdrowia donosi, że w niektórych regionach Stanów Zjednoczonych tradycyjne produkty do leczenia wszy nie są już tak skuteczne w pozbywaniu się inwazji. Na rynku dostępne są już produkty, takie jak te zawierające iwermektynę, które leczą tak zwane "super wszy". Te silniejsze produkty wymagają recepty lekarskiej.


Zapobieganie wszawicy


Nie ma sprawdzonego produktu lub metody, która całkowicie wyeliminuje rozprzestrzenianie się wszy, ale istnieją kroki, które można podjąć, aby zmniejszyć szanse na jej zarażenie. W miarę możliwości unikaj kontaktu twarzą w twarz z innymi osobami. Nigdy nie dziel się produktami higieny osobistej, zwłaszcza grzebieniami lub szczotkami. Staraj się unikać "gorących punktów", takich jak wspólne szafki, wieszaki na ubrania i szafy w miejscach publicznych. Poinformuj swoje dzieci w wieku szkolnym o wszawicy i krokach, jakie mogą podjąć, aby zminimalizować ryzyko zarażenia się nią.

Czasami alergia na odchody wszy prowadzi do wysypki i dodatkowego dyskomfortu u osoby dotkniętej chorobą. Ciągłe drapanie danego obszaru (w celu złagodzenia swędzenia) może prowadzić do przełamania bariery skórnej, a następnie do infekcji w tym obszarze. W rzadkich przypadkach wszy żyjące na rzęsach mogą prowadzić do zapalenia oka i różowego oka. Czasami sama myśl o wszach może prowadzić do stresu i nieprzespanych nocy dla dzieci i rodziców.

Jeśli jaja wszy nie zostaną prawidłowo zniszczone podczas początkowego leczenia lub jeśli masz powtarzający się kontakt z osobą, która nie wyleczyła całkowicie swojej inwazji wszy, możesz doświadczyć powtarzających się inwazji. W takim przypadku należy powtórzyć całą kurację po upływie siedmiu dni od daty pierwszego zabiegu.

Pamiętaj, że wszawica nie jest odzwierciedleniem higieny osobistej danej osoby. Chociaż leczenie wszawicy zazwyczaj nigdy nie jest przyjemnym doświadczeniem, jest ono dość proste. Twoje życie najprawdopodobniej szybko stanie się wolne od wszy.