Unieruchomienie i stabilizacja pacjenta

Unieruchomienie i stabilizacja pacjenta to kluczowe środki ratownicze i medyczne mające na celu ochronę pacjenta przed dalszymi obrażeniami, zapewnienie mu bezpieczeństwa oraz ułatwienie udzielania pomocy lub wykonywania procedur medycznych. Stosuje się je w przypadku urazów (np. złamań, podejrzenia urazów kręgosłupa), ale także w celu zapobiegania wyrządzeniu krzywdy sobie lub innym przez pacjentów z zaburzeniami psychicznymi lub podczas wykonywania procedur medycznych. 


Cele unieruchomienia i stabilizacji

  1. Ochrona przed pogorszeniem stanu: zapobieganie dalszym uszkodzeniom, np. pogorszeniu urazu kręgosłupa, uszkodzeniu rdzenia kręgowego lub postępowi złamania.
  2. Bezpieczeństwo: ochrona pacjenta przed własnym ciałem, np. podczas próby poruszania się, a także ochrona personelu medycznego. 
  3. Ułatwianie procedur: zapewnienie stabilnej pozycji pacjenta w celu przeprowadzenia akcji ratunkowej (np. resuscytacji) lub procedur medycznych (np. operacji, podania leków). 
  4. Stabilny transport: umożliwienie bezpiecznego transportu pacjenta do placówki medycznej. 


Rodzaje unieruchomienia i stabilizacji
W zależności od sytuacji stosuje się różne metody i sprzęt:


W przypadku pacjentów z urazami:

  • Kołnierze ortopedyczne: stosowane w celu stabilizacji kręgosłupa szyjnego. 
  • Deski ortopedyczne/próżniowe i materace: stosowane w celu unieruchomienia całego ciała, zwłaszcza w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa lub miednicy lub uszkodzenia wielu narządów. 
  • Szyny unieruchamiające (w tym szyny próżniowe i trakcyjne): stosowane w celu stabilizacji uszkodzonych kończyn.  
  • Stabilizacja ręczna: polega na utrzymywaniu głowy i szyi poszkodowanego w jednej linii, np. przez ratownika, do czasu przybycia zespołu ratunkowego. 


W przypadku pacjentów z zaburzeniami psychicznymi (bezpośredni przymus):
Pasy, uchwyty, prześcieradła, kaftany bezpieczeństwa: stosowane w celu unieruchomienia pacjenta, aby zapobiec niebezpieczeństwu. 


Podczas zabiegów i operacji:
Pasy, kamizelki i opaski: służą do unieruchomienia i stabilizacji pacjenta, zapewniając mu komfort i bezpieczeństwo.

 
Elementy stabilizacji

  1. Protokół ABCDE: Podstawowa metoda oceny stanu pacjenta i stabilizacji podstawowych funkcji, takich jak drogi oddechowe, oddychanie, krążenie, niepełnosprawność i ekspozycja.
  2. Unieruchomienie: W przypadku urazów, takich jak złamania lub urazy kręgosłupa, unieruchomienie stosuje się w celu zapobieżenia dalszym uszkodzeniom.
  3. Stabilizacja pozycji: W terapii manualnej i rehabilitacji stabilizacja pacjenta na stole rehabilitacyjnym ma kluczowe znaczenie dla komfortu pacjenta i skuteczności terapii. 


Kluczowe zasady
Bezpieczeństwo pacjenta: jest to cel nadrzędny.
Natychmiastowa interwencja: stabilizację kręgosłupa należy przeprowadzić jak najszybciej po dotarciu do poszkodowanego.
Dostęp do pacjenta: sprzęt do unieruchamiania powinien umożliwiać ratownikowi dostęp do pacjenta w celu postawienia diagnozy i wykonania niezbędnych zabiegów.