HPV – wirus, o którym warto wiedzieć więcej

HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papillomavirus), to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową na świecie. Szacuje się, że większość aktywnych seksualnie osób zetknie się z nim przynajmniej raz w życiu. I choć sama informacja może brzmieć niepokojąco, HPV nie zawsze oznacza problemy zdrowotne. Kluczem jest wiedza, profilaktyka i regularne badania.

 

Czym jest HPV?

HPV to grupa ponad 200 typów wirusów, które zakażają skórę i błony śluzowe. Większość z nich jest całkowicie niegroźna i ustępuje samoistnie. Jednak niektóre typy mogą prowadzić do poważniejszych konsekwencji zdrowotnych.

 

Podział HPV

  • Typy niskiego ryzyka – wywołują m.in. brodawki skórne i kłykciny kończyste
  • Typy wysokiego ryzyka – mogą prowadzić do zmian przedrakowych i nowotworów (m.in. szyjki macicy, odbytu, gardła czy prącia)
  • Do najbardziej niebezpiecznych typów zaliczają się HPV 16 i 18 odpowiadające za większość przypadków raka szyjki macicy

 

 

Jak dochodzi do zakażenia?

Wirus przenosi się głównie poprzez:

  • kontakty seksualne (dopochwowe, oralne i analne)
  • kontakt skóra–skóra w okolicach intymnych
  • rzadziej przez przedmioty mające kontakt z błonami śluzowymi
  • Co ważne, do zakażenia nie musi dojść podczas pełnego stosunku – wirus przenosi się również poprzez mikrouszkodzenia naskórka

 

 

Większość zakażeń przebiega bezobjawowo, dlatego wiele osób nawet nie wie, że miało kontakt z wirusem. Organizm zwykle sam usuwa wirusa w ciągu 1–2 lat.

Gdy objawy się pojawiają, mogą to być:

 

1. Brodawki skórne (kurzajki)

  • Pojawiają się najczęściej na dłoniach i stopach.

 

2. Kłykciny kończyste (brodawki narządów płciowych)

  • Zmiany w okolicach intymnych – mogą być pojedyncze, mnogie, płaskie lub kalafiorowate.

 

3. Zmiany przedrakowe

  • Nie dają zwykle objawów, dlatego tak ważne są badania cytologiczne i testy HPV u kobiet.

 

4. Nowotwory związane z HPV

Niektóre typy wirusa mogą prowadzić do rozwoju:

  • raka szyjki macicy
  • raka odbytu
  • raka gardła i migdałków (HPV związany z seksami oralnymi)
  • raka prącia
  • raka pochwy i sromu

 

HPV u kobiet

Kobiety są szczególnie narażone na powikłania HPV, szczególnie te dotyczące szyjki macicy. Dlatego tak ważne są regularne:

  • cytologia
  • test DNA HPV
  • kontrolne wizyty u ginekologa
  • Wczesne wykrycie zmian w 100% zwiększa szanse na skuteczne leczenie

 

HPV u mężczyzn

Choć mężczyźni rzadziej przechodzą powikłania związane z HPV, mogą:

  • rozwijać kłykciny kończyste
  • być nosicielami wirusa i przekazywać go partnerce/partnerowi
  • zachorować na nowotwory związane z HPV (gardła, odbytu, prącia)

 

Czy HPV można wyleczyć?

Nie istnieje lek, który „usunie” HPV z organizmu.
Jednak:

  • w 90% przypadków układ odpornościowy sam eliminuje wirusa
  • leczy się skutki zakażenia, czyli zmiany skórne czy przedrakowe
  • wczesne wykrycie gwarantuje pełne wyleczenie zmian

 

Szczepienia przeciw HPV – najlepsza profilaktyka

Szczepionka przeciw HPV jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania:

  • rakowi szyjki macicy
  • kłykcinom kończystym
  • innym nowotworom związanym z HPV
  • Najlepsze efekty daje szczepienie przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, ale osoby dorosłe również mogą (i powinny) się zaszczepić

 

Jak jeszcze się chronić?

  • stosowanie prezerwatyw (choć nie chronią w 100%)
  • ograniczenie liczby partnerów seksualnych
  • unikanie ryzykownych kontaktów
  • regularne badania profilaktyczne
  • wzmacnianie odporności

 

HPV to powszechny wirus, o którym wciąż krąży wiele mitów. Choć większość zakażeń przebiega łagodnie i ustępuje samoistnie, niektóre typy mogą prowadzić do poważnych chorób. Najważniejsze to wiedza, regularne badania i skuteczna profilaktyka, w tym szczepienia.