Barodontalgia

Barodontalgia to ból zęba wywołany zmianami ciśnienia otoczenia. Występuje najczęściej u pilotów, nurków, pasażerów samolotów i osób przebywających na dużych wysokościach. Jest to rodzaj bólu zębowego wywołanego różnicą ciśnienia między wnętrzem zęba (jamą miazgi lub ubytkiem) a otaczającym środowiskiem.

Przyczyny:

• zmiany ciśnienia atmosferycznego powodują rozszerzanie się lub kurczenie powietrza uwięzionego w zębie lub w przestrzeniach ubytkowych,

• najczęściej dotyczy zębów z niewyleczoną próchnicą, nieszczelnymi wypełnieniami, zapaleniem miazgi lub zmianami okołowierzchołkowymi,

• może także wystąpić po zabiegach stomatologicznych, jeśli w zębie pozostały pęcherzyki powietrza lub gazów,

• w rzadkich przypadkach dotyczy zatok przynosowych, gdy zmiana ciśnienia wpływa na korzenie zębów górnych.

Objawy:

• nagły, ostry ból zęba podczas zmian ciśnienia – np. podczas startu lub lądowania samolotu, nurkowania czy wspinaczki górskiej,

• ból może być tępy, pulsujący lub przeszywający,

• w niektórych przypadkach utrzymuje się po powrocie do normalnego ciśnienia, co może świadczyć o stanie zapalnym,

• ból lokalizuje się w jednym zębie lub promieniuje do szczęki, ucha lub skroni.

Diagnozowanie:

• rozpoznanie opiera się na wywiadzie – występowaniu bólu w związku ze zmianą ciśnienia,

• badanie stomatologiczne i radiologiczne (RTG, CBCT) pozwala wykryć próchnicę, nieszczelne wypełnienia lub zmiany zapalne,

• w razie potrzeby wykonuje się testy żywotności miazgi, aby ocenić stan nerwu w zębie.

Leczenie:

• leczenie przyczynowe polega na usunięciu ogniska bólu: leczenie próchnicy, wymiana wypełnień, leczenie kanałowe lub usunięcie zęba,

• w przypadku zapalenia zatok przynosowych stosuje się leczenie farmakologiczne lub laryngologiczne,

• przed planowanym nurkowaniem lub lotem zaleca się przegląd stomatologiczny w celu wykluczenia potencjalnych przyczyn barodontalgii.

Rokowania:

• bardzo dobre po usunięciu przyczyny bólu,

• dolegliwości ustępują po wyrównaniu ciśnienia i właściwym leczeniu stomatologicznym,

• nieleczona przyczyna może prowadzić do powikłań zapalnych i utraty zęba.

Dodatkowe informacje:

• dawniej była częstym problemem w lotnictwie wojskowym i wśród nurków głębinowych,

• zapobieganie polega na regularnych kontrolach stomatologicznych i utrzymaniu dobrego stanu uzębienia, zwłaszcza przed ekspozycją na zmiany ciśnienia.