Rak piersi u mężczyzn – rzadkość czy problem przeoczany?

Rak piersi jest powszechnie kojarzony z kobietami – i słusznie, ponieważ u kobiet występuje najczęściej. Jednak warto pamiętać, że mężczyźni również mają tkankę gruczołową piersi, co oznacza, że także oni mogą zachorować na ten nowotwór. Choć stanowi on zaledwie 1% wszystkich przypadków raka piersi, w praktyce klinicznej bywa zbyt często ignorowany, co może prowadzić do późnej diagnozy i gorszego rokowania.

Epidemiologia i czynniki ryzyka

Rak piersi u mężczyzn to choroba rzadka, ale jej częstość występowania nieznacznie wzrasta. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, na świecie diagnozuje się około 20–30 tysięcy przypadków rocznie, w porównaniu do ponad 2 milionów u kobiet.

Najczęstsze czynniki ryzyka obejmują:

• Wiek – szczyt zachorowań przypada na 60–70 r.ż.

• Mutacje genetyczne – zwłaszcza BRCA2 (rzadziej BRCA1)

• Dodatni wywiad rodzinny w kierunku raka piersi

• Zespół Klinefeltera – mężczyźni z dodatkowym chromosomem X mają wyższe ryzyko

• Narażenie na estrogeny – np. terapia hormonalna, marskość wątroby, otyłość

• Promieniowanie jonizujące w obrębie klatki piersiowej

Objawy i diagnostyka

U mężczyzn, ze względu na mniejszą ilość tkanki piersiowej, guz może być łatwiej wyczuwalny, ale często jest bagatelizowany zarówno przez pacjenta, jak i personel medyczny.

Typowe objawy:

• Twardy, bezbolesny guzek za brodawką sutkową

• Wciągnięcie brodawki

• Wydzielina z brodawki, czasem krwista

• Owrzodzenie skóry

• Powiększenie węzłów chłonnych pachowych

Diagnostyka obejmuje:

• Badanie fizykalne

• USG piersi oraz mammografię

• Biopsję cienkoigłową lub gruboigłową

• Badania immunohistochemiczne (receptory ER, PR, HER2)

• Diagnostykę genetyczną (szczególnie BRCA)

Leczenie

Leczenie raka piersi u mężczyzn jest podobne do leczenia kobiet, choć opiera się głównie na danych ekstrapolowanych, ponieważ brakuje dużych badań randomizowanych dla mężczyzn.

Standardowe opcje terapeutyczne:

• Chirurgia – najczęściej mastektomia prosta

• Radioterapia – w zależności od stadium

• Hormonoterapia – np. tamoksyfen (ponad 90% guzów u mężczyzn to raki hormonozależne)

• Chemioterapia – według wskazań onkologicznych

• Terapie celowane – w przypadku obecności HER2

Rokowanie

Wczesne wykrycie daje rokowanie zbliżone do kobiet. Jednak w praktyce większość mężczyzn trafia do lekarza w bardziej zaawansowanym stadium, co pogarsza wyniki leczenia.

• 5-letnie przeżycie w stadium I–II: ~85–90%

• W stadium III: ~50–60%

• W stadium IV: <25%

Późna diagnoza często wynika z braku świadomości, zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy pierwszego kontaktu.

Dlaczego ten temat jest ważny?

Rak piersi u mężczyzn to rzadkość, ale nie można go lekceważyć. Niewiedza, stereotypy i opóźniona diagnostyka prowadzą do gorszych wyników leczenia. Dlatego:

• Należy edukować mężczyzn o możliwości zachorowania.

• W przypadkach podejrzanych objawów – nie można odkładać diagnostyki.

• Personel medyczny powinien być wyczulony na nietypowe prezentacje raka piersi.

• Wskazane są badania przesiewowe genetyczne u mężczyzn z dodatnim wywiadem rodzinnym.

Podsumowanie

Rak piersi u mężczyzn to rzadki, ale realny problem, który zbyt często pozostaje przeoczony. Zwiększenie świadomości, zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy, może znacząco wpłynąć na wcześniejsze rozpoznawanie, a co za tym idzie – lepsze rokowanie. Rzadkość nie oznacza nieistotności – wręcz przeciwnie, wymaga większej czujności i edukacji.